معاون دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور:

به گزارش خبرنگار شبکه خبری آب ایران، حسن گل‌محمدی، معاون دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور با تأکید بر اهمیت آماربرداری سراسری منابع و مصارف آب، اظهار کرد: آماربرداری سراسری یک فرآیند جمع‌آوری اطلاعات از نقاط برداشت آب است که شامل داده‌هایی نظیر دبی، مختصات، نوع منبع و سایر مشخصات می‌شود. این وظیفه ذاتی وزارت نیرو به‌عنوان مبنای بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها در حوزه مدیریت منابع آب به شمار می‌آید.

وی افزود: طبق برنامه‌ریزی، آماربرداری سراسری هر پنج سال یک بار انجام می‌شود و تاکنون سه دوره به اجرا درآمده است که آخرین آن مربوط به سال آبی ۹۷-۹۸ بوده و در این دوره حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار منبع شامل چاه، چشمه، قنات و نقاط برداشت شناسایی شد. اما از آن زمان تاکنون این اطلاعات به‌روز نشده و قطعاً به‌روزرسانی آن ضروری است.

گل‌محمدی ادامه داد: پیش از آغاز این سه دوره، آمار مصارف کشور به‌صورت پراکنده و بر اساس نیاز برداشت می‌شد، اما با اجرای آماربرداری‌های سراسری، این اطلاعات یکپارچه شد. اهمیت این آمار در آن است که مبنای بیلان‌های دوره‌ای منابع آب کشور قرار می‌گیرد.

وی افزود: عمده‌ترین بخش مصرف آب، یعنی حدود ۹۰ تا ۹۲ درصد، در حوزه کشاورزی است و هم‌اکنون بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در کشور وجود دارد. علاوه بر آن، رودخانه‌ها، آبریزگاه‌ها، سفره‌های زیرزمینی و حتی رودهای مشترک خارجی بخشی از منابعی هستند که پایش آن‌ها اهمیت زیادی دارد.

وی با بیان اینکه «اطلاعات موجود هنوز به سطحی از هوشمندی و قابلیت استفاده مدیریتی سریع نرسیده»، اظهار کرد: این ضعف باعث شده در بسیاری مواقع نتوانیم از ابزارهای مدیریتی مانند نظارت و قیمت‌گذاری صحیح آب به‌عنوان یک کالای ارزشمند جهانی استفاده کنیم. درواقع آمارها مبنای مهمی برای مدیریت هستند، اما مسئله در کل زنجیره تصمیم‌گیری و پردازش داده‌هاست که باید هماهنگ و منسجم عمل شود.

معاون دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور خاطرنشان کرد: طبق برنامه هفتم توسعه، بخش آب مکلف شده است با همکاری دستگاه‌های مرتبط، حسابداری آب را به‌صورت سالانه انجام دهد. دلیل اصلی این تکلیف نیز ناتوانی در سال‌های گذشته برای محاسبه دقیق کاهش منابع و مصارف آب کشور بوده است. بنابراین در کنار آماربرداری دوره‌ای که هر پنج سال یک بار صورت می‌گیرد، باید در فواصل میانی نیز آمارها سالانه به‌روز شوند تا بتوان حسابداری دقیق آب انجام داد و بر مبنای آن برنامه‌ریزی صحیح داشت.

وی در ادامه افزود: سعی داریم تا پایان سال آبی پیش‌رو این آمار را نهایی کنیم، هرچند که کار بسیار دشواری است. اما در نهایت این یک تکلیف قانونی است و باید اجرا شود. وقتی موضوعی مانند آماربرداری یا حسابداری آب از یک فرآیند چندساله به تکلیف سالانه تبدیل می‌شود، نشان‌دهنده وجود یک بحران جدی است که نیازمند پایش مداوم می‌باشد.

گل‌محمدی در خصوص استفاده از ظرفیت‌های مردمی و دستگاه‌های مختلف در این زمینه توضیح داد: پیشنهاد استفاده از نهادهایی مانند بسیج، جهاد کشاورزی و حتی ظرفیت مدارس و دانشگاه‌ها پیشنهاد خوبی است، اما اجرای آن نیازمند دانش اولیه درباره منابع آب زیرزمینی و سطحی است. برخی منابع مانند سدها و ایستگاه‌های پایش به‌صورت روزانه و آنلاین رصد می‌شوند، اما در سایر بخش‌ها می‌توان از همکاری نهادها و نیروهای مردمی در فرآیند تکمیل آمار استفاده کرد. این موضوع حتماً در دستور کار قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها: 

#منابع_و_مصارف_آب

#آماربرداری_سالانه

#برنامه_هفتم_توسعه

#دفتر_مطالعات_و_داده‌های_آب

#شرکت_مدیریت_منابع_آب_ایران