سخنگوی صنعت آب تشریح کرد:

به گزارش خبرنگار شبکه خبری آب ایران، عیسی بزرگ‌زاده سخنگوی صنعت آب در برنامه «سلام خبرنگار» با اشاره به سیر تاریخی فشار بر منابع آبی کشور اظهار داشت: در چند دهه گذشته، از زمانی‌که موتور پمپ‌ها وارد کشاورزی شدند، به‌ویژه از دهه ۱۳۴۰ به بعد، برداشت از منابع آب زیرزمینی افزایش چشمگیری یافت. در گذشته آب را با تلمبه دستی یا دلو استخراج می‌کردند، اما حالا با فشردن یک دکمه، هر میزان آبی که بخواهیم، از دل زمین بیرون می‌کشیم. این مسأله باعث شده در بسیاری مناطق کشور، سه برابر ظرفیت تاب‌آوری، بارگذاری آبی انجام شود.

وی افزود: کشاورزی ما به‌جای حرکت به‌سوی صنعتی شدن، به شکل معیشتی گسترش یافته و نه تنها به بهره‌وری لازم نرسیده، بلکه فشار مضاعفی هم به منابع وارد کرده است. در حالی‌که باید حدود ۲۵ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌کردیم، امروز این رقم به ۷۰ تا ۸۰ میلیارد مترمکعب رسیده است.

خطای راهبردی در شهرسازی با ایجاد کلان‌شهرها در اقلیم خشک

بزرگ‌زاده با انتقاد از توسعه کلان‌شهرها در مناطق فاقد منابع آبی بیان داشت: بزرگ‌ترین اشتباه در بخش شرب این بوده که اجازه دادیم کلان‌شهرها در سرزمینی خشک شکل بگیرند. در حالی‌که شهرهای بزرگ جهان مانند مسکو کنار رودخانه‌های بزرگ قرار دارند، ما تهران و کرج را روی منابع آبی ضعیفی مانند رودخانه‌های کرج، جاجرود، کن و دارآباد بنا کردیم که در مقیاس جهانی اصلاً رودخانه‌های مهمی نیستند.

وی تأکید کرد: الان از نظر آبی، تهران، کرج و حتی بخش‌هایی از قزوین به‌هم پیوسته‌اند و ۲۰ میلیون نفر ساکن منطقه‌ای هستند که منابع محدودی دارد. این شرایط به‌هیچ‌وجه پایدار نیست و نمی‌توان با واقعیت‌های عددی و ریاضیاتی جنگید. تنها راه‌حل، کاهش بارگذاری آبی و بازتوزیع مسئولانه جمعیت و مصرف است.

برنامه هفتم توسعه، گام آغازین برای اصلاح مصرف

سخنگوی صنعت آب کشور اظهار داشت: خوشبختانه در برنامه هفتم توسعه، به اتکای اسناد بالادستی همچون سند ملی دانش امنیت غذایی و نقشه راه حکمرانی آب، هدف‌گذاری کاهش بارگذاری آبی صورت گرفته است. طبق این سند، مصرف کشاورزی باید از حدود ۸۰ میلیارد مترمکعب به ۶۵ میلیارد برسد و بخشی از این کمبود با آب سطحی، پساب، آب شور و آب دریا جبران شود.

برنامه ملی ساماندهی آب؛ سهم‌بندی استانی و ۵۰ اقدام عملیاتی

سخنگوی صنعت آب گفت: در شورای عالی آب و کمیته تخصصی آن، با مشارکت دستگاه‌هایی مثل سازمان برنامه، جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت صمت و... تقسیم آب در سطح ملی انجام شده است. ما سهم هر استان از منابع آب سطحی، زیرزمینی، پساب و منابع شور را بر اساس نوع مصرف (کشاورزی، شرب، صنعت، خدمات، محیط زیست) مشخص کرده‌ایم.

وی افزود: این سهمیه‌ها در قالب یک بسته جامع راهبردی تدوین و با دستور رئیس‌جمهور، برای هر ۳۱ استان ارسال شده است. حالا استانداران مکلف شده‌اند با استفاده از نظرات دانشگاه‌ها، نخبگان و سمن‌ها، بسته‌ها را بررسی و پیشنهادات اصلاحی خود را ارائه کنند.

پنج محور اصلی بسته راهبردی مدیریت آب

بزرگ‌زاده درباره محتوای بسته عملیاتی اظهار داشت: در این طرح ۵ محور کلان در نظر گرفته شده که هر یک دارای چندین اقدام اجرایی است. مجموع این اقدامات به ۵۰ می‌رسد. این محورها عبارت‌اند از: ۱. تأمین و عرضه آب (۱۳ اقدام)، ۲. مدیریت مصرف و تقاضا (۲۲ اقدام)، ۳. حفاظت از منابع آبی (۳ اقدام)، ۴. مدیریت مخاطرات آبی (خشکسالی، سیل) (۲ اقدام)، ۵. اصلاحات نهادی و حکمرانی آب (۱۲ اقدام).

وی افزود: همه این اقدامات متناسب با ویژگی‌های هر استان، برای بهبود شرایط آبی و زیست‌محیطی، قابل انتخاب و اجرا هستند. بسته فعلی هم برای عبور از بحران کوتاه‌مدت طراحی شده و هم دیدگاه بلندمدت دارد.

اجرا در قالب یک جریان ملی با مشارکت استان‌ها

سخنگوی صنعت آب کشور درباره نحوه اجرای طرح خاطرنشان کرد: رئیس‌جمهور دستور داده‌اند پس از تبادل‌نظر با استان‌ها، این بسته به‌صورت رسمی در جلسه‌ای ملی با حضور همه استانداران ابلاغ شود. در حال حاضر، وزارت نیرو بسته را به استان‌ها ارائه کرده و دو هفته برای بررسی و جمع‌بندی فرصت داده شده است.

بزرگ‌زاده گفت: پس از نهایی شدن نظرات استان‌ها، جلساتی برای هماهنگی و ایجاد زبان مشترک برگزار می‌شود تا طرح در سطح ملی، با اجماع و هم‌افزایی اجرا گردد. این بسته باید به یک جریان ملی واقعی تبدیل شود، نه صرفاً یک سند اداری.