در دیدار رئیس کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی تاجیکستان با دبیر کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران مطرح شد:

به گزارش خبرنگار شبکه خبری آب ایران، رحمان غفورزاده نایب رئیس کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی و مدیرکل مؤسسه آبیاری و احیای اراضی تاجیکستان و ظهورزاده معاون موسسه مذکور با حضور در شرکت مدیریت منابع آب ایران، با دبیر و اعضای کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران دیدار و گفتکو کردند.

پیشینه فرهنگی و تاریخی مشترک دو کشور؛ بستر گفتگوهای سازنده در زمینه آب و کشاورزی 

در این دیدار که مدیرکل توسعه شبکه‌های آبیاری و زهکشی وزارت جهاد کشاورزی و برخی از اعضای کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران نیز حضور داشتند، مهرزاد احسانی دبیر کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران به معرفی و نقش این کمیته پرداخت و اظهار داشت: علاوه بر برگزاری حداقل ۵۰ جلسه ذیل کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران در هر سال، این کمیته با کمیته‌های ملی آبیاری و زهکشی کشورهای ترکیه، اندونزی، آلمان و مصر تفاهم‌نامه همکاری امضا کرده که به جز مصر، سایر تفاهم‌نامه‌ها به اجرا درآمده است.

وی با بیان اینکه ذیل این تفاهم‌نامه‌ها هیئت‌هایی از کشورهای مذکور از تأسیسات، امکانات و ظرفیت‌های یکدیگر بازدید کردند، خاطرنشان کرد: امید است که دیدار امروز با مدیران ارشد موسسه آبیاری و احیای اراضی تاجیکستان نیز به انعقاد تفاهم‌نامه همکاری منجر شود.

دبیر کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به عملکرد این کمیته طی سال‌های متمادی فعالیت خود بیان داشت: کمیته ایران در سه دوره به عنوان بهترین کمیته ملی در عرصه بین‌الملل انتخاب شده و در سال‌های ۲۰۲۰، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ در زمینه فناوری، مدیریت، جوانان و کشاورزی جوایزی را کسب کرده است.

احسانی افزود: برگزاری ۱۲ همایش سالانه بزرگ و ملی، برگزاری ۸۰ کارگاه فنی، میزبانی از ۶ رویداد بین‌المللی، انجام ۶۰ بازدید میدانی از دیگر فعالیت‌های این کمیته بوده است.

وی با اشاره به فعالیت‌های کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران در زمینه انتشار کتاب نیز بیان داشت: این کمیته تاکنون موفق به انتشار ۶۰ عنوان کتاب در زمینه‌های مختلف شده است؛ همچنین ۶۲ کتاب ترجمه، ۶۵ مجموعه مقالات، ۶ نرم‌افزار، ۱۶۱ خبرنامه فصلی به اضافه انتشار نشریات کمیته‌های منطقه‌ای از دیگر اقدامات در این زمینه بوده است.

احسانی در این خصوص خاطرنشان کرد: کتاب‌های کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران با عناوین و موضوعات مختلفی به چاپ رسیده که به طور مثال می‌توان به انتشار ۲۱ کتاب در زمینه زهکشی، ۱۴ کتاب در زمینه تاریخ آبیاری، ۱۴ کتاب در زمینه روش‌های آبیاری، ۷ کتاب با موضوع بهره‌‍‌برداری و نگهداری، ۶ کتاب در زمینه مدیریت آبیاری و ۵ کتاب نیز با موضوع مدیریت سیلاب اشاره کرد.

دبیر کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران برخی اقدامات کمیته ملی ایران در مسائل علمی را جزو اولین اقدام‌کنندگان در ایران خواند و گفت: مشارکت کشاورزان در مدیریت آبیاری، ارزیابی عملکرد طرح‌های آبیاری، دستورالعمل اثرات زیست محیطی طرح‌های آبیاری، بهره‌برداری و نگهداری شبکه‌های آبیاری، جنبه‌های غیرسازه‌ای مدیریت سیلاب، کم آبیاری، بهره‌وری آب کشاورزی، آب مجازی و زهکشی کنترل شده از جمله این موارد است.

وی اظهار داشت: طی سال‌های گذشته تجربیات علمی و فنی بسیاری در ایران انباشته شده که از تنوع زیادی برخوردار است. آثار باشکوهی از تاریخ آب و آبیاری در ایران وجود دارد که می‌توان زمینه مناسبی برای تبادل تجربیات و دانش بین دو کشور ایران و تاجیکستان باشد.

احسانی تأکید کرد: پیشینه فرهنگی و تاریخی مشترک دو کشور می‌تواند بستر گفتگوهای سازنده در زمینه آب و کشاورزی باشد. از همه مهمتر اینکه علاقه مشترکی بین ایران و تاجیکستان برای تبادل تجربه وجود دارد و ظرفیت این تشریک مساعی و توسعه همکاری بین دو کشور مهیا است.

نیازمند بهره‌مندی از سوابق و تجربیات ایران در مدیریت آبیاری و زهکشی هستیم

در ادامه این نشست، رحمان غفورزاده مدیرکل آژانس آبیاری و احیای اراضی تاجیکستان، ایران را دارای دانش و فناوری گسترده‌ای در زمینه آبیاری و زهکشی خواند و گفت: ایران یکی از کشورهای فعال در کمیته بین‌المللی آبیاری و زهکشی است که از توان علمی زیادی در این زمینه برخوردار است.

وی افزود: تاجیکستان عضو جوان این کمیته بوده و حدود ۱۰ سال است که به عضویت کمیته درآمده اما ایران ۳۰ سال سابقه فعالیت در کمیته بین‌المللی آبیاری و زهکشی دارد و ما نیاز داریم که از سوابق و تجربیات ایران در این زمینه بهره‌مند شویم و از آن بیاموزیم.

غفورزاده با بیان اینکه ۹۳ درصد تاجیکستان کوهستانی است، ادامه داد: پتانسیل کشاورزی در تاجیکستان یک و نیم میلیون هکتار است که اکنون حدود ۷۵۰ هزار هکتار آن زیر کشت رفته و بخش زیادی از آبیاری این اراضی، با آب‌های سطحی صورت می‌گیرد.

مدیرکل موسسه آبیاری و احیای اراضی تاجیکستان وضعیت زهکشی اراضی کشاورزی این کشور را نامطلوب خواند و گفت: تاجیکستان هر ۵ سال یک برنامه برای بهبود زهکشی اراضی کشاورزی به اجرا می‌گذارد و تاکنون ۱۰ هزار هکتار از این اراضی بهبود یافته است. ولی این یک برنامه بلندمدت است؛ چرا که لوله‌گذاری اراضی کشاورزی مربوط به دوران شوروی است که همگی فرسوده شده و نیاز به بازآفرینی دارد.

غفورزاده بیان داشت: یکصد هزار هکتار از اراضی کشاورزی تاجیکستان تحت آبیاری قطره‌ای قرار دارد چرا که این کشور از وضعیت بارشی مناسبی برخوردار است و قیمت آب در این کشور ارزان است. هرچند که طی سال‌های گذشته در اثر تغییرات اقلیم تاجیکستان نیز دچار کم بارشی شده و از این پدیده تأثیر پذیرفته است.

وی با اشاره به تلاش تاجیکستان برای ایجاد یک مرکز منطقه‌ای اظهار داشت: درصدد هستیم تا کمیته منطقه آسیای میانه را با مشارکت کشورهای این منطقه ایجاد کنیم.

علاقه‌مند به تشکیل یک تشکل واحد در زمینه آبیاری و زهکشی بین کشورهای آسیانه میانه هستم

سعید نی‌ریزی رئیس سابق کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی ایران نیز در این دیدار اظهار داشت: حضور کمیته ملی تاجیکستان می‌تواند سرآغاز فصل جدید همکاری منطقه‌ای بین دو کشور باشد.

وی افزود: به شخصه علاقه‌مند هستم تا میان ایران، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان یک تشکل واحد در زمینه آبیاری و زهکشی و منابع آب و غذا شکل بگیرد تا برنامه‌های مشترکی در این زمینه به اجرا درآید.

نی‌ریزی خاطرنشان کرد: در این زمینه، کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی می‌تواند بستر مناسبی برای ایجاد این همکاری مشترک باشد و به هر طریقی که نیاز به کمک باشد، این آمادگی از سوی ما وجود دارد.

پیشنهاد برگزاری دوره آموزش مشترک بین ایران و تاجیکستان

بنابراین گزارش، در این جلسه از سوی اعضای حاضر پیشنهاداتی مطرح شد که مورد استقبال موسسه آبیاری و احیای اراضی تاجیکستان قرار گرفت که برگزاری دوره‌های آموزشی بین دو کشور از جمله این پیشنهادات بود. با توجه به زبان مشترک میان ایران و تاجیکستان، امر آموزش می‌تواند زمینه توسعه ظرفیت در بخش دانشگاهی بین دو کشور را فراهم می‌کند.

همچنین پیشنهاد شد که از کشور تاجیکستان برای بهره‌مندی از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در زمینه مدیریت آبیاری و زهکشی دعوت شود.