چهارشنبه, 14 آبان 1404
تعریف «آب اقتصادی» در نقشه‌راه آب
موضوع دیگر صحبت‌های سخنگوی صنعت آب کشور، نقشه‌راه آب در بخش صنعت بود. بزرگ‌زاده گفت که براساس نقشه‌راه کشور، مصارف شرب و بهداشت به‌عنوان «آب اجتماعی» و مصارف آب در بخش‌های تولیدی و خدماتی به‌عنوان «آب اقتصادی» تعریف شده‌اند : «همهٔ شهروندان حق دارند برای شرب و بهداشت از آب استفاده کنند و وظیفهٔ ما هم تأمین این آب است؛ اما زمانی که آب در فعالیت‌های اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرد، دیگر به‌عنوان یک کالای اقتصادی است.»
بزرگ‌زاده گفت: «آب اقتصادی باید در جایی به مصرف برسد که بیشترین اثرگذاری را در ایجاد اشتغال و سرمایه‌گذاری داشته باشد.»
او همچنین گفت: «حجم بارگذاری منابع آب سطحی و زیرسطحی کشور حداقل دو برابر استاندارد جهانی است. باید کفهٔ تأمین و مصرف آب در تعادل باشد، درصورت عدم تعادل در تأمین و مصرف ناترازی و ناپایداری در زیست‌بوم اتفاق می‌افتد.»
به گفتهٔ بزرگ‌زاده، در نقشه‌راه آب کشور، واژهٔ «بازتخصیص» تعریف شده که به‌معنای تخصیص منابع آب نامتعارف شامل «پساب» و «آب دریا» است و در نخستین گام، صنایع پرآب‌بر و سودده شناسایی شده‌اند و تاکنون برای ۹۷۸ صنعت، آب بازتخصیص داده شده است.
تأمین آب صنایع از منابع نامتعارف
براساس جدول بازتخصیص آب به صنایع، منابع آب نامتعارف شامل سه بخش پساب، آب دریا و «سایر» است که منظور از سایر منابع مشخص نیست. تا پایان سال جاری ۹۷ واحد صنعتی پساب تصفیه‌شده با حجم بیش از ۹۴ میلیون مترمکعب دریافت می‌کنند. ۱۱۵ واحد، نزدیک به ۳۰ میلیون مترمکعب از آب شیرین‌شدهٔ دریا در اختیار می‌گیرند و ۸ واحد نیز ۹۴۳ هزار مترمکعب آب از سایر منابع نامتعارف دریافت می‌کنند.
به‌این‌ترتیب، بنابر برنامه‌ریزی وزارت نیرو، تا پایان سال جاری ۲۲۰ واحد صنعتی ۱۲۴ میلیون و ۹۶۷ هزار مترمکعب آب از منابع نامتعارف دریافت می‌کنند. تا پایان سال آینده، ۴۰۷ واحد صنعتی دیگر ۳۳۰ میلیون و ۶۹ هزار مترمکعب آب نامتعارف، تا پایان سال ۱۴۰۴، ۲۳۲ واحد صنعتی ۲۴۱ میلیون و ۲۵۲ هزار مترمکعب و در سال‌های بعد از ۱۴۰۴، ۱۱۹ واحد دیگر ۱۱۳ میلیون و ۵۹۶ هزار مترمکعب آب نامتعارف در اختیار می‌گیرند.
بزرگ‌زاده گفت: «این برنامه‌ریزی وزارت نیرو تا این لحظه است و به‌زودی صنایع بیشتری به این برنامه‌ریزی اضافه خواهند شد. این روش برای صنایع سودآور است؛ چون درصورت کمبود آب شرب و بهداشتی، وزارت نیرو ابتدا آب صنایع را قطع خواهد کرد، ولی با بازتخصیص آب و استفاده از منابع آب نامتعارف، دیگر آب صنایع قطع نخواهد شد و از طرفی منابع آب نیز حفظ خواهد شد.»
بنابر اعلام سخنگوی صنعت آب کشور، میزان استفاده از منبع پساب در این برنامه‌ریزی ۶۰۱ میلیون و ۲۳۲ هزار مترمکعب، از منبع آب دریا ۲۰۷ میلیون و ۳۶۸ هزار مترمکعب و از سایر منابع نامتعارف یک میلیون و ۲۸۵ هزار مترمکعب است و تاکنون برنامه‌ریزی برای تخصیص ۸۰۹ میلیون و ۸۸۵ هزار مترمکعب آب از منابع نامتعارف انجام شده است.
او همچنین گفت: «بنابر ملاحظات بهداشتی، عرفی و شرعی، صنایع خوراکی، آرایشی، بهداشتی، منسوجات و پوشاک از تخصیص آب‌های نامتعارف استثنا شده‌اند.»
برنامه‌های تأمین آب سیستان بدیل مطالبهٔ حقابه نیست
بزرگ‌زاده دربارهٔ وضعیت تأمین آب در استان سیستان‌وبلوچستان نیز گفت: «در مناطقی از شمال استان که متأثر از حقابهٔ ایران از رودخانهٔ هیرمند بودند، برنامه‌ریزی کرده‌ایم که اولاً در کوتاه‌مدت با حفر چاه آب تأمین شود، در میان‌مدت ۲۷ میلیون مترمکعب آب از آبخوان شرقی تحصیص داده شده و در بلندمدت نیز انتقال آب شیرین‌سازی‌شده از دریا در دستورکار قرار دارد.»
سخنگوی صنعت آب کشور اضافه کرد: «استراتژی تأمین آب برای سیستان و بخشی از زاهدان این است که آب شرب و بهداشتی و آب مورد نیاز مشاغل، صنایع و خدمات کم‌آب‌بر از منابع پایدار داخلی تأمین شود، اما این اقدامات، بدیل مطالبهٔ حقابه از رود هیرمند نیست و تأمین حقابهٔ ایران از هیرمند، مطالبهٔ ما از کشور افغانستان است.»
به گفتهٔ او، حقابهٔ ایران از هامون برطرف‌کنندهٔ نیازهای کشاورزی و زیست‌پذیر کردن محیط خواهد بود.
ادامه