دکترعباس سروش روز دوشنبه 15 مرداد ماه در نشست خبری با اصحاب رسانهها با تاکید بر اینکه دولت موافق افزایش تعرفه مشترکان پرمصرف است، گفت: یکی از اقدامات کارگروه ملی سازگاری با کم آبی افزایش تعرفه آب برای مشترکان پرمصرفی است که مازاد بر الگو مصرف میکنند. بنابراین براساس آمار موجود برای هر استان الگوی مصرفی مشخص شده و بر مبنای آن نیز طرحی پیشنهاد شده که این برنامه در دستور کار هیئت دولت است و به احتمال بسیار زیادی عملی خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه تاکید وزارت نیرو بر سازگاری با کم آبی است، گفت: توسعه در بخش آب نیازمند منابع مالی است که در شرایط فعلی کشور وضعیت به گونهای نیست که بتوانیم تمرکز بیشتر خود را به تامین و توسعه منعطف کنیم، بنابراین بایستی در پی مدیریت مصرف باشیم.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو با اشاره به اینکه بارندگیهای امسال در مقایسه با سال گذشته 27 درصد کاهش داشته است، عنوان کرد: بر اساس ارزیابی صورت گرفته 334 شهر در سال جاری با تنش آبی روبهرو هستند که به دلیل افت بیسابقه بارندگیها 50 شهر در مقایسه با سال گذشته با مناطق دارای تنش آبی اضافه شده است.
سروش با تاکید بر اینکه در زمینه احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی توفیق چندانی نداشتهایم، ادامه داد: در حال حاضر چاههای موجود در کشور به 800 هزار حلقه رسیده که از این بین 320 هزار چاه فاقد پروانه هستند. از این تعداد حدود 216 هزار حلقه چاه پس از سال 85 حفر شده و غیرمجاز هستند و مابقی چاهها نیز قبل از سال 85 حفر شده و در حال دریافت پروانه هستند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از چالشهای کشور مسئله آبهای زیرزمینی است و اگر این مشکل را برطرف نکنیم در آینده با مسائل بحرانی در این بخش روبهرو خواهیم شد.
سروش تصریح کرد: بایستی با مشارکت ذینفعان بتوانیم وضعیت سفرههای زیرزمینی خود را بهبود ببخشیم. بهبود وضعیت منابع زیرزمینی با اعمال فشار و پلیس آب و... شدنی نیست و باید با کمک تشکلهای کشاورزی و مشارکت تمامی ذینفعان، شرایط ذخایر آبی خود را بهبود ببخشیم. سرلوحه کار ما مدیریت مصرف است و تمامی ذینفعان را در این بخش سهیم میدانیم.
وی با بیان اینکه در دنیا بارورسازی ابرها به عنوان منبع جدی برای جبران کسری بارشها تلقی نمیشود، گفت: در کشورهای مختلف همچون استرالیا، آمریکا، چین و... احتمال میرود که بین سه تا ده درصد قابلیت افزایش بارندگی از طریق بارورسازی ابرها وجود دارد ولی چون مکانیزم دقیقی برای بررسی تاثیر باروری ابرها وجود ندارد، عدد دقیقی در این زمینه وجود ندارد. بنابراین بارورسازی ابرها یک منبع تامین آب موضعی است و درصد کمی از بارندگیها توسط بارورسازی ابرها تامین میشود.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو تاکید کرد: اگر در زمینه مدیریت مصرف و تامین آب به صورت کارشناسی و متعادل عمل نکنیم در آینده با خطر مهاجرت در اقصی نقاط کشور روبهرو خواهیم شد.
وی تامین آب شرب برای تمامی نقاط کشور را اولویت نخست وزارت نیرو دانست و افزود: برنامه کوتاه مدت ما برای کاهش تنش آبی در نقاط مختلف کشور عمدتا حفر چاه در شهرها و آبرسانی سیار در مناطق روستایی است و برای برنامه میانمدت تامین آب شرب شهرهای فلات مرکزی طرح آبرسانی از دریای عمان و خلیج فارس پیشبینی شده است.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو در تکمیل این بخش از سخنان خود گفت: اجرای تمامی این طرحها در حالی است که اگر تنها 10 درصد در مصرف بخش آب کشاورزی صرفهجویی کنیم حدود سه برابر آب حاصله از طرحهای انتقال منابع آبی با همین صرفهجویی تامین خواهد شد. در برخی از شهرهای ما حدود 94 درصد آب ما صرف بخش کشاورزی میشود که صرفهجویی در این بخش منابع کافی را در اختیار مصارف دیگر همچون آب شرب قرار خواهد داد.
سروش به موضوع توسعه آبشیرین کنها در مناطق ساحلی کشور اشاره کرد و گفت: براساس قانون برنامه ششم توسعه بایستی 30 درصد آب مورد نیاز این مناطق از طریق شیرینسازی آب دریا تامین شود که هماکنون در مناطقی همچون بندرعباس حدود 100 هزار مترمکعب طرحهای شیرین سازی آب دریا پیشبینی شده است.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو ادامه داد: قیمت تمام شده هرمترمکعب منابع حاصله از شیرین سازی آب دریا بسته به فاصله هر منطقه به دریا بین پنج تا ده هزار تومان است که به طور میانگین حدود پانصد تومان به مردم فروخته میشود و از محل اعتبارات خرید تضمینی تفاوت این رقم تامین میشود.
وی اضافه کرد: اجرای این طرح در شهرهای دور از دریا برای دولت به صرفه نیست چرا که برای شهری همچون مشهد قیمت تمام شده اجرای آب شیرین کنها ممکن است تا 20 هزار تومان نیز افزایش پیدا کند؛ بنابراین بایستی حوزه صنعت به این بخش ورود پیدا کند.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو به وضعیت حقابههای دریافتی ایران از کشور افغانستان اشاره کرد و گرفت: حقابه سالانه استان سیستان و بلوچستان از سیلابهای هیرمند 830 میلیون مترمکعب است که این رقم در سال جاری به 30 میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
سروش افزود: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از آب سیستان از طریق حقابه هیرمند تامین میشود طبیعتا کاهش آب ورودی از بالادست مشکلات متعددی را برای اهالی این مناطق ایجاد کرده است. افغانستان مدعی شده بخش عمدهای از این کاهش حقابه به دلیل تغییرات اقلیمی است که درصددیم تا در آینده نزدیک با اطلاعاتی که در اختیار داریم جلسات مشترکی با مسئولان این کشور داشته باشیم تا مشخص گردد که آیا این کاهش حقابه بر اساس تغییرات اقلیمی است یا ساخت و سازهای بالا دست همچون سد سازی در کاهش آب ورودی به منطقه سیستان تاثیرگذار بوده است.
وی با تاکید بر اینکه حقابههای زیست محیطی حذف نشده است، اظهار کرد: اولویت فعلی کشور تامین آب شرب و پس از آن، تامین نیازهای زیست محیطی است. طی سال جاری در مناطق مختلفی همچون قسمت مرکزی و جنوبی زاگرس با کاهش محسوس بارندگیها روبهرو بودهایم که همین امر ممکن است موجب کاهش آب بخش کشاورزی و... شده باشد بنابراین ممکن است حقابه زیست محیطی مانند سایر بخشها کاهش یافته باشد ولی به هیچ عنوان حذف نشده است.