انتقال آب از سد چراغ‌ویس به بانه؛ راهکار سریع وزارت نیرو برای کاهش تنش آبی

به گزارش شبکه خبری آب ایران به نقل از پاون، با گذشت حدود ۶ سال از خشکسالی در منطقه غرب آسیا و افزایش سالانه گرمایش زمین، تامین آب شرب به یکی از دغدغه‌های اصلی در دنیا تبدیل شده، به طوری که ۲۵ درصد از جمعیت جهان با تنش یا کمبود آب مواجه هستند.

ایران نیز به عنوان کشوری واقع در اقلیم گرم و خشک، در راس کشورهای آسیب‌پذیر در اثر خشکسالی قرار دارد و همین موضوع اعمال سیاست‌های بهینه‌سازی و مدیریت مصرف را الزامی می‌کند.

از جمله شهرهایی که در سال جاری به واسطه خشکسالی دچار تنش آبی شد، باید به شهر بانه اشاره کرد که وزارت نیرو در همین راستا وزارت نیرو طرح انتقال آب از سد چراغ‌ویس به سد بانه را به مرحله بهره‌برداری رساند.

با وجود میانگین بارش سالانه ۷۵۰ تا ۸۰۰ میلی‌متر در بانه، کاهش حدود ۵۷ درصدی بارندگی در سال آبی گذشته باعث افت شدید ورودی آب به سدهای این شهرستان شد. بانه دارای دو سد عباس‌آباد با ظرفیت ۱۴ میلیون مترمکعب و سد بانه با ظرفیت ۴.۲ میلیون مترمکعب است که مجموعاً حدود ۱۸ میلیون مترمکعب ذخیره دارند اما به دلیل توریستی و تجاری بودن این شهرستان، جمعیت متغیر آن معادل ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار نفر ارزیابیذ شده و تأمین آب را با چالش مواجه کرده است.

برای مدیریت بحران، با اجرای طرح‌های اضطراری و بستن خروجی سدها، تاب‌آوری تأمین آب به حدود ۱.۴ تا ۱.۶ میلیون مترمکعب افزایش یافت که تنها حدود دو ماه دوام داشت که به صورت دائمی پاسخگوی نیاز بانه نبود و باید مسیرهایی در راستای دستیابی به آب پایدار در نظر گرفته می‌شد.

سد چراغ ویس در فاصله ۱۷ کیلومتری جنوب غربی سقز در استان کردستان قرار دارد و تامین آب این شهرستان از همین منبع انجام می‌شود.

برداشت آب سقز از سد چراغ ویس حدود ۲۴ میلیون مترمکعب است، اما با وجود خشکسالی‌های فعلی، حدود ۵۸ میلیون مترمکعب آب در این سد قرار دارد و این به معنای وجود آب مازاد نیاز خواهد بود. در این شرایط وزارت نیرو تصمیم گرفت، طرح انتقال آب از سد چراغ‌ویس به بانه را فعال کند.

آرش آریانژاد مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان در این راستا عنوان کرد: «با جلسات متعددی که در حضور وزیر نیرو و معاون وقت امور آب و آبفا داشتیم، توانستیم تخصیصی از آب سد چراغ‌ویس برای بانه اخذ کنیم. سرعت انجام این پروژه می‌تواند به عنوان نمونه یک اقدام جهادی در دولت چهاردهم معرفی شود، طرحی که در دو فاز اضطراری با حجم انتقال ۳۰۰ لیتر بر ثانیه و سپس انتقال اصلی طراحی شد که فاز دوم آن نیز به زودی اجرایی می‌شود.»

در حوضه‌هایی که مصارف آب از منابع آن پیشی گرفته است، بحران کمبود آب رخ می‌دهد و حفظ توازن این تراز منفی ضروری خواهد بود. کارایی پروژه‏ های انتقال آب، در گرو نگرش جامع به اصول مدیریت یکپارچه منابع آب و شناخت دقیق نیازهای حوضه مقصد است که باید با شناسایی وضعیت موجود و پیش‏بینی پیامدهای آتی و دراز مدت اجرای طرح در حوضه مبدأ با توجه به کلیه جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، هیدرولوژیک، محیط­زیستی، سیاسی و فنی و با تکیه بر مفهوم توسعه پایدار همراه باشد.

در چنین شرایطی، برای تامین منابع آب جدید، طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای به بخشی از سیاست‌های مدیریتی در کشور تبدیل شده و شتاب وزارت نیرو در اجرای موفق طرح انتقال آب از سقز به بانه، نشان‌دهنده اراده این وزارتخانه برای مدیریت تنش‌آبی موجود خواهد بود.