چهارشنبه, 26 آذر 1404
مشروح خبر :: گام زدن بر پشت اژدهای سنگی!/ مقاله‌ای در حفاظت از میراث «چشمه‌های تراورتنی باباگورگور» منتشر شد

گام زدن بر پشت اژدهای سنگی!/ مقاله‌ای در حفاظت از میراث «چشمه‌های تراورتنی باباگورگور» منتشر شد

مقاله‌ای از کمال طاهری، مدیر دفتر مشارکت‌های مردمی این شرکت، و همکارانش در مجله معتبر بین‌المللی Geoheritage (از مجموعه مجلات انتشارات اشپرینگر با نمایه ‌Q1) به چاپ رسید. این مقاله با عنوان «Stepping on the Back of the Stone Dragon! A Geo-Mytho-morphological Landscapes of the Baba Gorgor Travertine Springs, Kurdistan, Iran» به بررسی وجوه زمین‌شناسی، اسطوره‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی چشمه‌های تراورتنی و کارستی بابا گورگور در استان کردستان می‌پردازد.

به گزارش شبکه خبری آب ایران به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه، در چکیده این مقاله آمده است: چشمه‌های گرمابی بابا گورگور، واقع در کمربند تکتونیکی فعال سنندج–سیرجان، بازتابی از پیوند بی‌نظیر بین زمین‌شناسی، فرهنگ و ژئومیثولوژی در ایران هستند.

این چشمه‌ها و سازندهای تراورتنی فعال وابسته به آن‌ها که از سال ۲۰۱۲ به‌عنوان میراث طبیعی ملی ایران به ثبت رسیده‌اند، در ۲۸ کیلومتری شهر قروه قرار دارند و بر اثر فعالیت‌های آتشفشانی کواترنری مرتبط با کوه‌زایی پاسادنین شکل گرفته‌اند. سامانه چشمه‌های آب گرم «تراورتنی بابا گورگور» که از مخازن غنی از دی‌اکسیدکربن در امتداد روندهای تکتونیکی زاگرس تغذیه می‌شوند، بینش ارزشمندی در خصوص فرآیندهای گوشته ارائه داده و منطقه قروه–تکاب را به یکی از مناطق کلیدی برای مطالعه جدیدترین رویدادهای زمین‌شناسی ایران تبدیل کرده است.

طاهری و همکارانش در این پژوهش، به جنبه‌های فرهنگی و اسطوره‌ای این چشم‌انداز طبیعی نیز پرداخته‌اند. به گفته آنان، اهمیت «بابا گورگور» تنها در ساختار زمین‌شناسی آن خلاصه نمی‌شود، بلکه در بازتاب اسطوره‌های محلی کردی و ترکی–اسلامی جلوه‌گر است.

مقبره سید جلال‌الدین و سازندهای تراورتنی اطراف آن، که در باور عامه به «اژدهای سنگی» معروف‌اند، مفاهیم مذهبی و اسطوره‌ای را در کنار عناصر زمین‌شناختی در هم می‌آمیزند. آیین‌هایی نظیر انداختن سکه یا گره‌زدن پارچه‌های نذری بر شاخه درختان، نمادی از آمیزش معنویت با ژئوساختار منطقه است و جلوه‌ای از میراث فرهنگی–زمین‌شناختی مشترک مردم منطقه به شمار می‌رود.

بر پایه یافته‌های این پژوهش، بقایای باستان‌شناسی شامل ابزارهای پارینه‌سنگی و سفالینه‌های دوره صفوی، نشان‌دهنده تعامل دیرینه انسان با این منظره طبیعی است. بابا گورگور امروز نه تنها یک مکان زیارتی، بلکه یک مقصد ارزشمند ژئوتوریسمی و آموزشی به شمار می‌آید. نویسندگان مقاله تأکید دارند که رویکرد بین‌رشته‌ای در معرفی این منطقه و مشارکت مردمی در چارچوب توسعه پایدار، برای جلوگیری از آسیب به لایه‌های شکننده تراورتن و حفظ چشمه‌های آن ضروری است.

کمال طاهری با شاخص پژوهشی i10 برابر با ۱۸، از پژوهشگران برجسته شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه محسوب می‌شود. وی تاکنون ۱۸ مقاله علمی (نمایه ISI) و بیش از ۱۲۰ مقاله کنفرانسی منتشر کرده و کتاب «سیستم کارست و غار ایران» به تألیف او در حال انتشار از سوی انتشارات اشپرینگر است. طاهری طی سال‌های اخیر چندین‌بار عنوان پژوهشگر برتر را کسب کرده و به‌عنوان داور در مجلات علمی معتبر از جمله بیش از ۱۸ ژورنال انتشارات Elsevier و ۷ ژورنال Springer فعالیت داشته است.

وی همچنین به عنوان سخنران ویژه در همایش‌های علمی مرتبط با علوم زمین، منابع طبیعی و مهندسی آب شرکت کرده و تعداد زیادی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های تهران، فردوسی مشهد، کردستان، شهید چمران اهواز و رازی کرمانشاه از راهنمایی‌های علمی او بهره‌مند شده‌اند.

برای مطالعه متن کامل مقاله و دریافت چکیده، علاقه‌مندان می‌توانند به لینک زیر مراجعه کنند:

???? مشاهده مقاله در Springer

کد خبر: 90698
  تاریخ خبر : 1404/09/16
  آخرین به‌روزرسانی : 1404/09/17
 مدیر سایت
 36