رئیس مرکز بین‌المللی قنات مطرح کرد:

به گزارش شبکه خبری آب ایران به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای یزد، محمدمهدی جوادیان‌زاده رئیس مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی در پنل تخصصی چالش‌های حکمرانی آب تشریح کرد: در دنیا به این رسیده‌اند که در سنت چیزی بوده که آن را پایدار کرده است.

وی افزود: در سنت منابع محدود و انسان مغلوب طبیعت بوده است؛ اما بعد از غالب شدن ماشین، انسان با استفاده از ماشین و فناوری تلاش کرد که بر طبیعت غلبه کند. پس شاید بهتر باشد به جستجوی راه حل در حکمرانی دیروز آب برای رسیدن به پاسخ در حکمرانی امروز آب بپردازیم و نیازمند نوعی مدرن‌سازی با نگاه بازگشتی هستیم.

جوادیان‌زاده بیان داشت: برخی از مهمترین چالش‌های امروز آب عبارتند از: ۱- تخصیص (بسیاری از منازعات و مناقشات آبی از آن بوجود می‌آید.) ۲- توسعه زیرساخت‌هاست (شاید بزرگترین چالش امروز آب و فاضلاب جهت اصلاح شبکه‌های آبرسانی باشد) ۳- چارچوب‌های نظارتی. ۴ـ انعطاف پذیری آب و هوا. ۵ـ ضعف مشارکت عمومی ۶- ضعف در همکاری بین‌قلمرویی. ۷ـ سرمایه‌گذاری مالی.

وی همچنین اظهار داشت: دو استراتژی کلی برای مدیریت منابع آب وجود دارد که عبارت است از استراتژی بالا به پایین (عامدانه) که آموزش، بازسازی و مواجهه با حوادث غیرمترقبه معمولا در آن وجود نداشته است و استراتژی پایین به بالا (خودظهور) که همه چیز کاملا خلق‌الساعه و کاملا تجربه‌محور و در لحظه بوده است و به نظر می‌رسد حکمرانی مطلوب امروز آب باید ترکیبی از استراتژی‌های عامدانه و خود ظهور باشد.

رئیس مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی در ادامه تصریح کرد: در گذشته مجموعه‌ای که از خود آب‌بران شکل گرفته بود، در مورد منبع آبی تصمیم‌گیری می‌کرد. مجموعه مورد اعتماد مردم بوده و مدیرعاملی که بر اساس دو شاخص دانش و عدالت انتخاب می‌شد، میراب نام داشته است.

وی افزود: فرد با پوشیدن جامه میرابی، تقدسی پیدا می‌کرد و در کنار میراب، دشتبان هم بوده است که دورادور بر کار میراب و به طور کلی دشت نظارت می‌کرد و همه چیز در اتاق شیشه‌ای انجام می‌شد. یعنی همه چیز شفاف بوده و لذا مردم به این حکمرانی اعتماد داشته‌اند.

جوادیان‌زاده ادامه داد: در صورت کم یا زیاد شدن آب قنات مردم خود را تطبیق می‌دادند و این موضوع موجب افزایش تاب‌آوری آنها می‌شد. مردم در واقع تابع شرایط قنات بودند، نه اینکه قنات را تابع شرایط خود کنند.

وی خاطرنشان کرد: در گذشته به شکل‌های مختلف مردم را جذب می‌کردند. عمدتا با آیین‌های فصلی مثلا عید نوروز، یلدا، آیین خردادگان و آبانگان که هر یک مراسم و جشنی داشتند.

جوادیان زاده بیان داشت: در دوره بعد از اسلام نیز آیین‌های دیگری مانند عروسی قنات، نماز استسقاء یا مراسم ختم و روضه و...  برگزار می‌شد و همچنین مراسمی که عموم مردم را چند روزی با موضوع قنات دور هم جمع می‌کردند.

رئیس مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی با تأکید بر اینکه همه اینها اثر روانی روی افراد داشته است، بیان داشت: این امور موجب دائمی شدن مشارکت عمومی می‌شده و همیشه مردم در صحنه بودند و این موجب پایداری مدیریت سنتی می‌شده است. بنابراین به نظر می‌رسد امروز نیز باید کارها با مشارکت عمومی پیش برود.