در یکصد و نهمین جلسه کمیته تخصصی سازگاری با کم‌آبی مطرح شد؛

به گزارش خبرنگار شبکه خبری آب ایران، یکصد و نهمین جلسه کمیته تخصصی کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی به ریاست علیرضا الماسوندی معاون تلفیق و امور تنظیم‌گری شرکت مدیریت منابع آب ایران و با حضور اعضای مدعو در شرکت مدیریت منابع آب ایران برگزار شد. 

در این جلسه که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان فارس و برخی مدیران این شرکت، مدیرعامل آبفای استان، رئیس اداره مهندسی شهرداری شیراز و رئیس سازمان برنامه و بودجه استان فارس نیز حضور داشتند، گزارش عملکرد منابع و مصارف آب این استان و همچنین گزارش عملکرد استان در خصوص برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی با اولویت دشت‌های دارای فرونشست بررسی شد. 

سیدمحمد آهویی مدیرکل دفتر اقتصاد و بهره‌وری آب، مدیریت مصرف و تقاضای شرکت مدیریت منابع آب ایران، با گلایه از عدم حضور نمایندگان سازمان محیط زیست، جهاد کشاورزی و استانداری فارس، عنوان کرد: از سوی سازمان بازرسی کل کشور تأکید شده که از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در جلسات کمیته تخصصی کارگروه ملی سازگاری با کم آبی نیز نمایندگانی در جلسات حضور داشته باشند. 

ضرورت تجدیدنظر در ارائه گزارش عملکرد استان‌ها
وحید قربانی مدیرکل دفتر فنی و برنامه‌ریزی عمرانی وزارت کشور نیز با انتقاد از استقبال کمرنگ مدیران مربوطه از جلسات کمیته تخصصی، تجدیدنظر در مدل اجرا و ارزیابی عملکرد استان‌ها را خواستار شد. 

گلایه از کم‌توجهی برخی دستگاه‌ها به وظایف قانونی
در بخش دیگری از این جلسه، الماسوندی با اشاره به تکالیف قانونی دستگاه‌ها و نهادهای کشور در اجرای برنامه‌های سازگاری با کم آبی به منظور حفظ منابع آب زیرزمینی اظهار داشت: عدم اجرای تکلیف قانونی علاوه بر اینکه موجب از دست رفتن منابع آبی کشور می‌شود، با تشدید پدیده فرونشست، مخاطرات جانی نیز برای جامعه دربر خواهد داشت که نادیده گرفتن آن امکان‌پذیر نیست. 

وی، شرایط آب زیرزمینی را فوق بحرانی و نگران‌کننده خواند و با گلایه از کم‌توجهی برخی دستگاه‌ها به وظایف قانونی خود در اجرای برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی افزود: این عدم انسجام در حضور در جلسه کمیته تخصصی ذیل کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی، در عملکرد استان‌ها نیز مؤثر خواهد بود. مشارکت در این حوزه، مسئولیتی است که بر عهده ما نهاده شده و در صورت کم‌توجهی، در برابر مردم و خداوند پاسخی نخواهیم داشت. 

استان فارس نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۵۰ میلیون مترمکعب کسری آب دارد

سیاوش بدری مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان فارس، با ارائه گزارشی از آخرین وضعیت منابع و مصارف آب استان اظهار داشت: ۸۹ درصد محدوده مطالعاتی استان فارس در محدوده ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارد. 

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس با اشاره به نقشه فرونشست زمین در استان فارس نیز خاطرنشان کرد: براساس اطلاعات سازمان زمین‌شناسی ۳۰ درصد از استان، در محدوده فرونشست زیاد و خیلی زیاد قرار دارد که در این بخش‌ها ممنوعیت‌هایی درخصوص خدمات به چاه‌های کشاورزی اعمال شده است اما با توجه به اینکه استان فارس، استان کشاورزی است و ۱۲ درصد محصولات کشاورزی کشور از این استان تأمین می‌شود، این ممنوعیت‌ها چالش‌هایی نیز ایجاد کرده که نیازمند بازنگری در قوانین هستیم.

وی افزود: به طور مثال در دو سال گذشته ۴۰۰ هزار تن گندم در مرودشت، زرقان و خرامه که در محدوده فرونشست هستند، تأمین شده است. 

بدری با ارائه گزارش سازگاری با کم آبی استان فارس در نیمسال اول ۱۴۰۳ بیان داشت: در این استان ۷ دستگاه وظیفه‌مند مکلف بودند که به میزان یک میلیارد و ۱۱۵ میلیون مترمکعب در منابع آب زیرزمینی و ۱۲۹ میلیون مترمکعب در منابع آب سطحی در فاز نخست تا پایان سال ۱۴۰۵ صرفه‌جویی کنند. منابع آب زیرزمینی، به دلیل اقدامات جهاد کشاورزی عملکرد خوبی صورت گرفته و از ابتدای برنامه، یک میلیارد و ۵۰۷ میلیون مترمکعب اثربخشی گزارش شده که نشانگر ۱۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی نسبت به افق ۱۴۰۵ است.

مرودشت؛ پرچالش‌ترین دشت استان فارس
معصومه آمیغ‌پی نماینده سازمان نقشه‌برداری کشور با ارائه گزارشی درخصوص آخرین نقشه فرونشست زمین در استان فارس اظهار داشت: طبق پایش سازمان نقشه‌برداری، پنج درصد مساحت استان درگیر فرونشست بوده که گستردگی این مناطق بسیار زیاد است. به طوری که ۳۳ منطقه در استان فارس دچار فرونشست شده است. 

وی دشت داراب و مرودشت را با ۱۹ سانتیمتر فرونشست در سال، جزو بیشترین دشت‌های در معرض فرونشست زمین در استان فارس خواند و افزود: در مناطق  زیادی در استان فراوانی فرونشست با نرخ پنج سانتیمتر در سال دیده می‌شود که اگر سیاست‌های اصلاحی اتخاذ و اجرا شود، می‌توان امید داشت که با سرعت قابل توجهی این نقاط از بین برود. 

آمیغ‌پی، وفور گسترش فرونشست زمین به مناطق شهری، تهدید آثار باستانی به دلیل کشاورزی مدیریت نشده و وجود سیگنال‌های فرونشست در اطراف دریاچه‌های مهم استان را از جمله مخاطرات خاص استان فارس خواند و بیان داشت: در گزارش‌های ارائه شده مسئولان استانی، حجم صرفه‌جویی عنوان شده و نقشه فرونشست مورد تأیید سازمان نقشه‌برداری نیست و لازم است حجم صرفه‌جویی‌ها به تفکیک مناطق فرونشست در گزارش کارگروه‌های آتی مورد استفاده قرار بگیرد. 

ممنوعیت ۹۰ درصدی دشت‌های استان و سهم تولید ۱۲ درصدی محصولات کشاورزی کشور​

مهرزاد احسانی رئیس حوضه آبریز زهره ـ جراحی و حوضه‌های جنوبی نیز در این جلسه، با تأکید بر اینکه حال آب استان فارس خوب نیست، گفت: اگر با شاخص‌های اعلام شده به این جمع‌بندی رسیدیم که برنامه سازگاری با کم‌آبی در این استان تحقق پیدا کرده و وضعیت آب احتمالاً به سمت بهبود است، قطعاً اشتباه کرده‌ایم.

وی افزود: اطلاعات میدانی در استان، مشخص می‌کند که استان فارس با یک اتفاق جدیدی روبرو است. در ۱۵ سال اخیر سطح باغات استان فارس از ۱۴۰ هزار هکتار به ۲۳۰ هزار هکتار رسیده و این یعنی مصرف آب بیشتری اتفاق افتاده است. در ۱۰ سال گذشته سطح سفره‌های آب زیرزمینی ۱۰ متر کاهش یافته و سالی یک میلیارد مترمکعب کسری مخزن وجود دارد. 

احسانی با تأکید بر اینکه به وجود یک نهاد علمی مستقل نیاز است تا آب استان فارس را آنالیز کند، بیان داشت: در استان فارس یکی از بیشترین سرمایه‌گذاری‌ها در مورد آبیاری تحت فشار انجام شده ولی مثمرثمر نبوده و این ۲ میلیارد مترمکعب صرفه‌جویی اعلام شده توسط استان را نباید مدنظر قرار داد.