جمعه, 16 آبان 1404
به گزارش شبکه خبری آب ایران و به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی، در این برنامه یک روزه که به همت انجمن علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد تدارک دیده شده بود، با حضور کارشناس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان گناباد، از بخش تره‌کار، خشکه‌کار، میله‌چاه و مظهر قنات قصبه واقع در محدوده شمالی شهرستان گناباد بازدید صورت گرفت.
گفتنی است قنات قصبه گناباد با قدمتی بالغ بر 2500 سال یکی از کهن‌ترین قنات‌های جهان است که عمق مادرچاه آن در دامنه ارتفاعات سیاه کوه بالغ بر 300 متر برآورد شده و عمیق‌ترین قنات جهان به شمار می‌آید که به ثبت ملی رسیده است. همچنین آبدهی این قنات از طریق بالغ بر 33 کیلومتر تونل‌های زیرزمینی تامین می‌شود که در نوع خود بی‌نظیر است.
اهمیت این قنات علاوه بر سازه مهندسی و شگفت‌انگیز آن که بیانگر دانش و خرد ایرانیان باستان بوده است، به نظام‌های بهره‌برداری و تقسیم آب سنتی که حول این قنات شکل گرفته نیز مربوط می‌شود.
کارشناسان علوم آب، قنات را نماد سازگاری با کم آبی می‌دانند چرا که مکانیسم این سازه آبی به گونه‌ای طراحی می‌شود که در آن امکان اضافه برداشت از آب‌های زیرزمینی وجود نداشته در عین حال در فصول خشک و کم آب نیز همواره جریان آب پایدار و برقرار است. از این‌رو قنات‌ها در اقلیم خشک خراسان، از دیرباز عامل توسعه و آبادانی سکونت گاه‌ها به شمار می‌آیند.
امروزه اضافه برداشت از چاه‌های مجاز و حفر چاه‌های غیرمجاز تعادل در آب‌های زیرزمینی را بر هم زده و همچنین موجب کاهش آبدهی یا خشک شدن قنوات و چشمه‌ها شده است.
شایان ذکر است، فرهنگ بومی غنی و حرمت آب در آداب و رسوم کهن مردم خراسان به ویژه اهالی گناباد و ضرورت حفاظت از این قنات در حفظ پایداری و آبادانی توسعه در این شهرستان موجب شده، حفر چاه‌های غیرمجاز و اضافه برداشت از چاه‌های مجاز در محدوده این قنات به کم‌ترین میزان برسد.
ادامه