درهمایش تخصصی آب و آینده مطرح شد؛

به گزارش شبکه خبری آب ایران به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی، در همایش تخصصی آب و آینده که با رویکرد شناسایی و حل مسائل آب استان مرکزی در دانشگاه اراک برگزار شد، عزت‌الله آمری مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان اظهار داشت: آب به عنوان یک کالای استراتژیک در معادلات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و اخیراً امنیتی در کشورها مطرح است. 

وی افزود: شرایط آب و هوایی دنیا نیز این معادلات را پیچیده‌تر کرده است و به اصطلاح جنگ آب را در بین مردم و دولت‌ها شاهد هستیم.

آمری با بیان اینکه استان مرکزی جزو استان‌های کم بارش بوده و میانگین بارندگی استان ۲۶۰ میلیمتر است، گفت: این روزها در خبرها می‌شنویم که پاییز امسال بارندگی‌ها فوق نرمال خواهد بود؛ همه ما باید بدانیم که خشکسالی و ترسالی دو روی یک سکه هستند و نمی‌توان صرفاً به پیش‌بینی‌ها اکتفا کرد و باید مدیریت و مراقبت از منابع آب در رأس همه امور باشد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی با اشاره به وضعیت نامناسب منابع آب سطحی و زیرزمینی در استان بیان داشت: در استان مرکزی حدود ۸۰ درصد منابع تأمین آب متکی به منابع آب زیرزمینی است؛ به طوری که روز به روز نیز دخیره و ظرفیت آبخوان‌ها در حال کاهش است و حتی ظرفیت آبی برخی از این آبخوان‌ها به اتمام رسیده است و سدهای بزرگ استان نیز شرایط خوبی ندارند.

وی با تأکید بر اینکه برخی روش‌ها و راهکارهای پرهزینه برای بهره‌برداری از منابع آب همچون طرح انتقال آب از دریا، استفاده از پساب‌ها، و باروری ابرها مورد نقد است، گفت: گفته می‌شود بهتر است در بحث بهره‌وری آب سرمایه‌گذاری کرد.

آمری خاطرنشان کرد: در برخی از شرایط این امر اجتناب‌ناپذیر است؛ چرا که آبخوان‌ها دیگر ظرفیتی ندارند و باید از این روش‌های بهره‌برداری از منابع آب سود برد؛ به طوری که در حال حاضر استفاده از پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب یکی از اولویت‌های وزارت نیرو است.

وی هدف از برگزاری این همایش را پرداختن به موضوع و اهمیت آب و مورد نقد قرار دادن برنامه‌های سازگاری با کم آبی دانست و افزود: در سال ۱۳۹۹ وزارت نیرو موظف شد برای کل کشور برنامه سازگاری با کم آبی تهیه کند که در ۴ محور آب و آبفا، جهاد کشاورزی، شهرداری‌ها و وزارت صمت برای استان مرکزی نیز تدوین و تصویب شد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی در خصوص برنامه‌های سازگاری با کم آبی استان گفت: برنامه‌های سازگاری با کم آبی استان همچون، تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز، نصب کنتورهای هوشمند، اصلاح الگوی کشت، اصلاح الگوی مصرف آب شرب و ... تا حدود ۷۰ درصد محقق شده است؛ به عنوان نمونه در خصوص مدیریت فضای سبز استفاده از گیاهان کم آب‌بر، قطع انشعابات شرب در آبیاری چمن‌ها و استفاده از روش‌های نوین آبیاری اجرا شده است.

وی در پایان تأکید کرد: به دلیل ظرفیت‌هایی که در منابع تأمین آب ایجاد شده است، در بحث تأمین آب شرب شهرها نگرانی نداریم و امیدواریم با همکاری و همراهی مردم بتوانیم تأمین آب پایداری برای استان داشته باشیم.

استان مرکزی نصف گذشته توان تولید آب سطحی را دارد

بنفشه زهرایی دبیر کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی نیز در این همایش با اشاره به مسئله آب در کشور گفت: هدف از برنامه‌های سازگاری با کم آبی کاهش مصرف آب در کشور است و این میزان دو برابر کل مصارف صنعت، شرب، معدن و یک چهارم کل برداشت‌های بخش کشاورزی است.

زهرایی خاطرنشان کرد: خیلی از هدفگذاری‌ها در کشور به منظور اجرای طرح‌های آبرسانی است تا بخشی از تنش‌های آبی رفع شود؛ به همین دلیل ما نه تنها به سمت کاهش مصرف آب پیش نمی‌رویم بلکه برنامه‌های کلان کشور به سمت افزایش مصرف است.

زهرایی ادامه داد: استان مرکزی نسبت به سایر استان‌ها منابع آب تجدیدپذیر بالایی دارد و سرانه مصرف آب به ازای هر نفر در حدود ۱۵۳۱ میلیون مترمکعب است و از طرفی هم استان مهاجرفرستی است که این دو مزیت می‌توانند در کاهش مصرف آب در این استان به عنوان یک فرصت مورد توجه و عنایت قرار گیرد.

وی افزود: سهم کاهش مصرف برای استان مرکزی در جهت اجرای برنامه‌های سازگاری با کم آبی حدود ۵۸۵ میلیون مترمکعب است که با برنامه‌های سازگاری با کم آبی به دنبال این هستیم که تالاب‌ها احیا شود و آب زیرزمینی نه تنها افت نکند بلکه بهبود پیدا کند.

دبیر کارگروه ملی سازگاری با کم آبی گفت: طبق آماربرداری منابع و مصارف در کشور که توسط وزارت نیرو انجام شد از دهه هشتاد تا دهه ۹۰ مصارف آب استان مرکزی از ۲۷۵۹ میلیون مترمکعب با کاهش حدود ۲۱ درصدی به ۲۱۰۵ میلیون مترمکعب رسید یعنی همین رقم ۵۸۵ میلیون مترمکعبی که قرار است با اجرای برنامه‌های سازگاری با کم آبی صرفه‌جویی شود، کاهش داشتیم اما این امر سبب حل مشکلات بحرانی استان نشد بلکه تنش‌های آبی تشدید و وضعیت آبخوان‌ها بدتر شد.

وی افزود: در این زمینه نمی‌توان مسئله تغییر اقلیم و گرمایش جهانی را در نظر نگرفت چرا که بر خلاف تفکر بسیاری اثرات تغییر اقلیم تدریجی نیست، به طوری که از اواخر دهه هفتاد بخش زیادی از توان تولید جریان‌های سطحی را از دست داده‌ایم.

زهرایی گفت: استان مرکزی نصف گذشته توان تولید آب سطحی را دارد چرا که بالارفتن تولید، مصارف، جمعیت و تغییر اقلیم را همزمان داریم.

وی بیان کرد: برنامه همه برای حل مشکل کم آبی این است که ظرفیت تأمین آب را بالا می‌برند ولی باید گفت این فرصت‌ها بالاخره در نقطه‌ای تمام می‌شود و باید راهکارهایی چون کاهش تلفات آب، بازچرخانی آب، تجارت آب مجازی، تبادل آب بین‌بخش‌ها از طریق ایجاد بازار آب و..... را نیز برنامه‌ریزی و هدفگذاری کنیم.

دبیر کارگروه ملی سازگاری با کم آبی با بیان اینکه باید مصارف آب را پایین بیاوریم، گفت: تغییر اقلیم، افزایش برداشت آب از رودخانه‌ها، افزایش عمق سطح ایستایی آبخوان‌ها، توسعه کشت دیم، از بین رفتن پوشش گیاهی طبیعی، بالارفتن راندمان آبیاری، اجرای غیراصولی طرح‌های آبخیزداری و فرونشست از عوامل مؤثر در کاهش تغدیه آبخوان‌ها است.

زهرایی در پایان خاطرنشان کرد: وقتی ظرفیت آبخوان از بین برود پتانسیل زیستی آبخوان افت شدیدی پیدا می‌کند؛ بنابراین هیچ راهی جز حفاظت از منابع آبی نداریم.

صنعت آب و برق گرفتار مصرف‌گرایی است

در ادامه همایش ذوالفقاری رئیس دانشگاه اراک با اشاره به شکل‌گیری پژوهشکده آب در این دانشگاه گفت: پژوهشکده آب در سال ۱۳۹۶ در پنج کارگروه تخصصی شامل مدیریت منابع آب، سازه‌های هیدرولیکی، آبیاری و زهکشی، محیط زیست و آموزشی و فرهنگی ایجاد شد.

ذوالفقاری ادامه داد: با وعده خداوند آینده روشن خواهد بود و هر مشکلی راه حل خود را دارد و ما باید کار علمی و فرهنگی مناسب را انجام دهیم.

وی افزود: مشکل اصلی کشور ما بخصوص در حوزه آب و برق بحث مصرف‌گرایی است و باید این مصرف بی‌رویه کاهش پیدا کند تا بسیاری از مشکلات این حوزه حل شود.

رئیس دانشگاه اراک خاطرنشان کرد: دانشگاه اراک رویکرد جدیدی در دانشگاه‌داری در پیش گرفته و به دنبال این است که در حوزه‌های مورد نیاز کشور برای دانشجویان ایجاد جذابیت کند تا هم بتوان برای حل مشکلات گام‌های بزرگی برداشت و هم سبب پیشرفت در آن حوزه‌ها شد.

گفتنی است، همایش آب و آینده که در محل دانشکده علوم پایه دانشگاه اراک برگزار شد، با برگزاری دو پنل تخصصی برنامه سازگاری با کم آبی  و کاهش کیفیت منابع آب استان به کار خود پایان داد.