کاهش 35 درصدی ذخیره آب در مخزن سدهای استان / رکوردشکنی در افتِ ذخایر آبی مازندران

به گزارش خبرگزاری آب ایران ، کاهش بارندگی‌ها و کم شدن آورد آب رودخانه‌های استان طی ماه‌های اخیر و در ادامه خشکسالی‌های متوالی، ذخیره آب در مخزن سدهای مازندران را به کمترین میزان طی 10 سال اخیر رسانده است.

بر اساس داده‌های ثبت شده شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران، تا تاریخ یکم آبان امسال مجموع ذخیره آب پشت سدهای مازندران -به جز سد گلورد که هنوز به طور کامل آبگیری نشد-، در مخزن 10 سد شهید رجایی، البرز، میجران، شیاده، برنجستانک، فریم‌صحرا، صلاح‌الدین‌کلا، سنبل‌رود، الیمالات و عباس‌آباد 98.4 میلیون متر مکعب است که کاهش 35.2 درصدی این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد. مطابق آمارهای موجود، آب ذخیره شده در مخزن این سدها ابتدای آبان 1400 حدود 152 میلیون متر مکعب بود.

استمرار روند نزولی ذخایر آبی استان

به گفته مدیر بهره‌برداری و نگهداری از تاسیسات آبی و برق‌آبی شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران میزان کنونی ذخیره آب در سدهای مازندران پایین‌ترین میزان ثبت شده طی یک دهه اخیر است.

جواد طوسی می‌‌گوید: طبق داده‌های موجود از ذخیره آب سدهای مازندران در ابتدای آبان طی 10 سال اخیر، کمترین میزان ذخیره آب پشت سدهای مازندران مربوط به سال 1397 بود که 120.4 میلیون متر مکعب ثبت شده است. اما امسال در این مقطع زمانی این رقم به 98 میلیون متر مکعب رسیده است.

وی درباره آمار مشابه ثبت شده مربوط به سال‌های گذشته اظهار می‌کند: مجموع ذخیره آب مخزن سدهای مازندران در ابتدای آبان سال 1398 حدود 220 میلیون متر مکعب بود که با توجه به شرایط ترسالی در مدت مشابه سال 1399 با حدود 5 درصد افزایش به 223 میلیون متر مکعب رسید. اما شرایط بارندگی‌ها و خشکسالی سبب شد که در زمان مشابه پارسال به حدود 152 میلیون متر مکعب کاهش یابد و امسال هم شاهد استمرار این روند نزولی هستیم.

مهرِ کم‌باران

البته کم شدن ذخیره آب پشت سدها در سال جاری صرفا به مازندران محدود نمی‌شود و در کل کشور قابل مشاهده است. بنا به اظهارات وزیر نیرو، ذخایر آب سدهای کشور کاهش چشمگیری داشته و در حال حاضر فقط 37 درصد حجم مخازن سدها آبگیری شده است.

علی‌اکبر محرابیان 3 آبان در حاشیه سفرش به خراسان رضوی اعلام کرد که امسال شرایط خشکسالی نمود بیشتری دارد و شاهد پاییزی هستیم که نسبت به سال‌های قبل در خشکسالی رکورد زده است. به گفته وزیر نیرو میزان بارندگی در کشور طی مهر امسال نسبت به شرایط نرمال حدود 80 درصد کمتر شد.

افتِ آماری بارندگی‌های پاییزی طی نخستین ماه پاییز امسال، در استان پربارشی مانند مازندران نیز به چشم آمد که در آمارهای شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران نیز ثبت شده است. مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران می‌گوید: مهر امسال در مازندران نیز با کاهش چشمگیر بارندگی‌ها مواجه بودیم که طبیعتا در میزان ذخیره آب سدهای استان و آورد رودخانه‌ها تاثیرگذار است.

فرهاد خلردی می‌افزاید: طبق آمارهای ثبت شده بارندگی‌های سراسر استان، مهر امسال مجموعا 49 میلیمتر بارش در مازندران داشتیم که نسبت به دوره درازمدت کاهش 33 درصدی را نشان می‌دهد.

کاهش آورد رودخانه‌های مازندران

روند نزولیِ آمارهای آبی مازندران در این مقطع زمانی را در میزان آورد آب رودخانه‌های مهم استان نیز می‌توان جست‌وجو کرد. بر اساس آمارهای ثبت شده، آبدهی هفت رودخانه مهم مازندران در نیمه نخست سال جاری نسبت به دوره درازمدت 44 درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 8 درصد کم شد.

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب‌منطقه‌ای مازندران در این باره نیز اظهار می‌کند: مجموع آورد آب هفت رودخانه چشمه‌کیله، چالوس، هراز، بابلرود، تالار، تجن و نکارود در نیمه نخست سال 1400 حدود یک میلیارد و 23 میلیون متر مکعب بود که در نیمه نخست امسال با افتِ 8 درصدی به 941.4 میلیون متر مکعب رسید.

به گفته وی این رقم برای میانگین درازمدت یک میلیارد و 673 میلیون متر مکعب ثبت شده است که نشان می‌دهد آورد آب در نیمه نخست امسال نسبت به این رقم 44 درصد کاهش داشت.

اهمیت مدیریت مصرف آب

خروجی این آمارهای نزولی مربوط به بارندگی و آورد آب رودخانه‌ها در کنار افزایش میانگین دمای هوا در نهایت وضعیت کنونی میزان ذخیره آب پشت سدها را رقم زده که در استانی مانند مازندران با موقعیت استراتژیک و ویژه کشاورزی، نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند.

در حال حاضر ذخیره آب در مخزن سد شهید رجایی ساری به عنوان بزرگترین سد مازندران 25 میلیون متر مکعب است که 18.5 درصد کل حجم مخزن 162.5 میلیون متر مکعبی این سد است. در مخزن 142 میلیون متر مکعبی سد آیت‌الله صالحی مازندرانی –البرز- نیز در حال حاضر 64 میلیون متر مکعب آب ذخیره شده وجود دارد.

آمارها از سایر منابع آبی استان نیز شرایط مشابهی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهند. علاوه بر کاهش حدودا 54 میلیون متر مکعبی ذخیره آب پشت سدهای استان و کم شدن 82 میلیون متر مکعبی آورد رودخانه‌های مازندران نسبت به مدت مشابه سال قبل، ذخیره آب‌بندان‌های استان نیز 46 میلیون متر مکعب کم شده است.

این آمارها کارشناسان، مسئولان و فعالان حوزه کشاورزی را برای تأمین آب کشاورزی در سال زراعی پیش‌ رو نگران می‌کند. در چنین شرایطی برنامه‌ریزی برای مدیریت بهینه مصرف آب و مد نظر داشتن کشت ارقام کم‌آب‌بر در کشتزارهای مازندران اهمیتی بیشتر از سال‌های گذشته پیدا می‌کند و باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.