در گفتگو تفصیلی دکتر ملایی با تسنیم مطرح شد؛

به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای هخرمزگان، دکتر هوشنگ ملایی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بندرعباس با بیان اینکه امسال سال خوبی در زمینه آبی بود و می‌توان گفت در 51 سالی که جمع‌آوری اطلاعات در این زمینه صورت گرفت سال جاری سال آبی خوبی بوده است، اظهار داشت: دوره‌های خشکسالی طولانی مدت در استان که حتی تا حدود 17 سال نیز به طول انجامیده است و همچنین برداشت اضافه‌ از دشت‌های استان، کم آبی‌ در هرمزگان را تشدید کرده است.

وی افزود: متاسفانه شاهد تغییرات فاحشی در زمینه کیفی و کمی در سطح آب‌های زیر زمینی در دشت‌های استان بوده‌ایم به شکلی که در دوره خشکسالی سال‌های گذشته حدود 64 سانتی متر از آب‌های زیرزمینی افت پیدا کرده است، بررسی این مسئله برای سال جاری که بارش‌های خوبی را پشت سر گذاشته‌ایم در انتهای شهریور ماه برآورد می‌شود تا مشخص شود که چه میزان سطح آب سفره‌های زیر زمینی در استان افت پیدا کرده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای هرمزگان گفت: اطلاعاتی که تا این زمان جمع آوری شده حاکی از آن است که با وجود اینکه امسال بارش‌های بسیار خوبی رخ داده اما بازهم افت سطح آب‌های زیر زمینی مشاهده می‌شود.

وی تصریح کرد: بالغ بر 300 میلیون متر مکعب در سال اضافه برداشت از سفره‌های زیر زمینی طی سال‌های گذشته صورت گرفته است که این مقدار حدود 20 درصد آب مصرفی کل استان است که این مسئله بیانگر این است که اگر 20 درصد کاهش مصرف در دشت‌ها و برداشت از سفره‌های زیر زمینی یا سایر اقدامات مانند سدهای تغذیه مصنوعی و یا جایگزین کردن آب سطحی به جای آب‌های زیر زمینی صورت گیرد می‌توان به طور فاحشی از برداشت‌های مازاد جلوگیری کرد.

وی افزود: ناگفته نماند برخی از این اقدامات در حال حاضر نیز در حال انجام است بطور مثال در دشت میناب عملا بخش عمده‌ای از برداشت آب‌های زیرزمینی را کاهش داده و مقداری از مصرف را بر سد میناب و سد سرنی بارگذاری کرده‌ایم که این مسئله باعث می‌شود که سفره‌های آب زیر زمینی استان در وضعیت بهتری قرار گیرند.

ملایی ادامه داد: یکی از اقدامات بسیار مهمی که باید در استان انجام شود مهار آب‌های سطحی است که خوشبختانه این مسئله تا حدودی در حال انجام است، حدود 10 سد مخزنی بزرگ در استان وجود دارد که آب این سدها به دریا سرازیر می‌شود، می‌توان بخشی از آب را که قابل برنامه ریزی است در برخی از دشت‌ها جایگزین کرد و همچنین از آن در تامین آب مصرفی بخش کشاورزی، شرب، صنعت و ... استفاده شود که خود این مسئله باعث رونق اشتغال در استان خواهد شد.

به دنبال اصلاح الگوی کشت و حرکت به سوی کشت گلخانه‌ای هستیم

وی اذعان داشت: یکی از ظرفیت‌هایی که در حال حاضر با همکاری جهاد کشاورزی تاکید بسیاری بر آن شده تغییر الگوی کشت رو باز به سمت کشت گلخانه‌ای در استان است که این مسئله دو مزیت به همراه دارد و علاوه بر اینکه سود بیشتری برای کشاورزان به همراه خواهد داشت، میزان مصرف آب را کاهش می‌دهد و به میزان هشت تا ده برابر عملکرد در هکتار در گلخانه‌ای افزایش پیدا می‌کند و همچنین اشتغال زایی بسیار بالایی را به دنبال خواهد داشت که می‌تواند در شرایط اقتصاد مقاومتی در تامین منابع ارزی کشور کمک کننده باشد.

وی با بیان اینکه بخش عمده‌ای از باغات استان باغات فرسوده است و یا گونه‌های گیاهی که در برخی از باغات کشت شده‌اند گونه مناسبی از نظر کیفیت و عملکرد نیستند، ادامه داد: در همکاری با جهاد کشاورزی در رابطه با باغات نیز اقدامات خوبی انجام شده است که در همین راستا در برخی مناطق که باغات فرسوده وجود دارد تامین و توزیع آب توسط سامانه‌های تحت فشار و اصلاح باغات با همکاری جهاد کشاوزی در دست انجام است، استقبال خوبی از این طرح‌ها در استان صورت گرفت به ویژه در شهرستان میناب که برای اراضی چهار هزار و 500 هکتاری باغات برنامه‌های خوبی در نظر گرفته شده است.

ملایی گفت: انتظار مردم به ویژه در روستاهای استان این است که طرح‌های کوچک آبرسانی و تامین آب در استان دنبال شود، منظور از این طرح‌ها سدهای کوچکی است که تاثیر آن در محدوده کوچک و مناطق محدود روستایی است که این مسئله علاوه بر کمکی که به اشتغالزایی در این مناطق می کند، باعث  تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت نیز خواهد شد.

احداث 35 سد کوچک جدید موجب تقویت آبخوان سفره‌های زیرزمینی می‌شود

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان هرمزگان گفت: تمامی سدهایی که در استان توسط آب منطقه‌ای، جهاد کشاورزی و منابع طبیعی ساخته شده‌اند را شناسایی کردیم و سعی می‌شود تا از ظرفیت آب‌های سطحی ذخیره شده این سدها هر سال متناسب با بارشی که  رخ داده است استفاده کنیم همچنین تعداد 35 سد کوچک در استان شناسایی شده است که احداث آنها می‌تواند باعث تقویت آبخوان سفره‌های آب‌های زیر زمینی شود.

وی در ادامه به پروژه‌های انتقال آب به نقاط مختلف استان اشاره و تشریح کرد: در راستای انتقال آب به نقاط مختلف استان حدود چهار پروژه تعریف شده است که انتقال آب به اراضی یک دار در شهرستان جاسک یکی از این پروژه‌ها است که با اجرایی شدن آن می‌تواند 2 هزار هکتار زمین را به اراضی زیر کشت تبدیل کند که این مسئله اشتغالزایی خوبی را برای مردم این منطقه به همراه خواهد داشت.

ملایی اضافه کرد: پیشرفت فیزیکی این پروژه 50 درصد بوده است که برآورد ما این است که تا اواخر فصل تابستان بتوانیم فاز اول این پروژه را به بهره برداری برسانیم، در فاز اول تنها انتقال آب تعریف شده است و فاز دوم این پروژه توزیع آب را در بر می‌گیرد که می‌توان این مرحله را با کمک جهاد کشاورزی به روش آبیاری تحت فشار به انجام برسانیم، البته با انتقال آب نیز این اراضی با روش غرق آبی قابل کشت خواهند بود.

وی ادامه داد: انتقال آب به منطقه سبز پوشان شهرستان حاجی آباد نیز از دیگر پروژه‌های انتقال آب در دست اجر است، این پروژه با خط انتقال 17 کیلومتری حدود 700 هکتار اراضی منطقه گنج و گهکم را تحت پوشش قرار می‌دهد که در حال حاضر این طرح به پیشرفت 90 درصدی رسیده است و تا پایان سال به بهره برداری می‌رسد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای هرمزگان گفت: یکی دیگر از پروژه های فوق‌الذکر انتقال آب از سد شمیل به شبکه شمیل و شبکه میناب بوده است که توسط ریاست جمهور از طریق ویدئوکنفرانس به بهره برداری رسید، طرح‌های انتقال آب کوچک دیگری هم در استان در حال اجرا است که بیشتر در حوزه صنعت است مانند انتقال آب به معدن تنگ زاغ در شهرستان حاجی آباد که با پیشرفت فیزیکی 90 درصدی مواجه بوده است، انتقال آب به این معدن برای کارخانه کنسانتره شهرستان حاجی آباد صورت گرفته است.

وی افزود: انتقال آب به معدن رضوان در بخش فین با پیشرفت فیزیکی 40 درصدی نیز از دیگر پروژه‌های در دست اقدام است که ایجاد این این خط انتقال آب می‌تواند با تولید کنسانتره آهن و جلوگیری از خام فروشی ظرفیت تولید و اشتغال را در منطقه را ایجاد کند. 

ملایی ادامه داد: در راستای همین پروژه‌ها بهسازی شبکه انتقال آب میناب را در برنامه داریم که در اراضی حدود دو هزار و 500 هکتار در حال انجام است و پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال این پروژه به بهره‌برداری برسد همچنین شهرک گلخانه‌ای 500 هکتاری شهرستان بندرعباس در منطقه شمیل به تازگی به بهره‌برداری رسید که این پروژه ظرفیت اشتغال زایی برای پنج هزار نفر در منطقه را دارا است. 

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای هرمزگان خاطرنشان کرد: همچنین پنج سد کوچک در شهرستان‌هایی مانند قشم، بستک و سیریک در دست احداث است که ظرفیت آب این سدها در مقیاس بین 80 تا 100 هکتار از اراضی پایین دست هر کدام از آنها را می‌توانند آبیاری کند.

وی تشریح کرد: فاز اول طرح انتقال آب به شهرک صنعتی تیاب به اتمام رسید و فاز دوم آن نیز به مرحله اجرا رسیده است، همچنین انتقال آب به شهرک صنعتی تیرور به صورت کامل انجام شد و توسط ریاست جمهوری به بهره برداری رسید و در حال حاضر طرح انتقال آب به شهرک صنعتی سیریک در حال پیگیری است.

ملایی گفت: سه سد تغذیه مصنوعی و ذخیره شامل سد درکاه در شهرستان بشاگرد با ظرفیت یک میلیون مترمکعب و اعتبار دویست و پنجاه میلیارد ریال با پیمانکاری قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء، سد شهرستان بستک با هدف تغذیه دشت لاور میستان که منبع اصلی تامین آب این شهرستان است و احداث سد سیرمند در شهرستان حاجی آباد در دست اجرا است و  همچنین تکمیل سد حمیران در شهرستان پارسیان از جمله طرح‌های کوچک آبرسانی و تامین آب است.

ساماندهی رودخانه‌ها در دستور کار قرار دارد

وی با اشاره به مهندسی رودخانه‌ها و بهسازی آنها اذعان داشت: هر ساله سیل خسارات زیادی را به بخش های مختلف از جمله زیرساخت‌ها و بخش کشاورزی وارد می‌کند، امسال با استفاده از یک ظرفیت قانونی و طبق تبصره هشت قانون ظرفیتی ایجاد شده است که بتوانیم از مصالح مازاد رودخانه توسط سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با واگذار کردن این مصالح به سرمایه گذار سامان دهی رودخانه‌ها را انجام دهیم. 

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان هرمزگان گفت: بخش عمده‌ای از رودخانه‌های استان به دلیل ماهیت سیلابی بودن معمولا خسارات سنگینی را به بار می‌آورند مانند سیلی که در پارسیان، جاسک و بستک رخ داد و همچنین با سرریز کردن سد میناب بخشی از مراکز جمعیتی و کشاورزی دچار خسارت شدند.

طرح مطالعه دو هزار نقطه جمعیتی در استان شروع شده است

وی تشریح کرد: طرح مطالعه دو هزار نقطه جمعیتی در استان شروع شده است که طبق این طرح تمام مراکز جمعیتی استان ساماندهی و مطالعه رودخانه‌ها انجام می‌شود، میزان خطرپذیری این مناطق مشخص و یک طرح سامان دهی تهیه شود تا رودخانه‌ها در مواقع سیلابی باعث خسارت به مناطق جمعیتی در حاشیه رودخانه‌ها نشوند.

ملایی گفت: این طرح در دستور کار قرار گرفته و با اعتباری بالغ بر 12 میلیارد تومان مطالعات در استان برای دو هزار کیلومتر رودخانه شروع شده است، ناگفته نماند یک هزار کیلومتر نیز در گذشته مورد مطالعه قرار گرفته بود و این دو هزار کیلومتر در طرح جدید بنا شده است که مورد پژوهش قرار گیرد که برآورد ما این است که این طرح حداکثر ظرف 15 ماه خاتمه و تمامی این مراکز جمعیتی مورد بررسی قرار گیرد که با پایان کار طرح های ساماندهی در اختیار دهیاری‌ها، شهرداری‌ها و بنیاد مسکن قرار خواهد گرفت.

به دنبال تامین مالی سد بزرگ گابریک هستیم

وی عنوان داشت: طرح‌های بزرگی مانند سد گابریک در شهرستان جاسک با ظرفیت 270 میلیون متر مکعب توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء در حال احداث است که در تلاشیم برای تامین منابع مالی مورد نیاز که حدود سه هزار میلیارد ریال برآورد شده است، از ظرفیت قانون و فروش اموال مازاد و منابع عمومی استفاده کنیم تا باعث سرعت بخشیدن به این پروژه مهم در شهرستان شویم.

ملایی ضمن بیان اینکه طبق پیش بینی‌ها طرح انتقال آب از سد جگین که تمامی این آب به بخش کشاورزی اختصاص پیدا می‌کند، می‌تواند 6 هزار هکتار از اراضی این منطقه را تامین آب کند، ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات مهمی است که در حال انجام است استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای احیا سدهای استان است، در پی آن هستیم سه سد زرانی در شهرستان میناب، سد جاماش در شهرستان بندرعباس و سد برآفتاب در شهرستان حاجی آباد را به بخش خصوصی واگذار کنیم.

وی گفت: در شهرستان بندرعباس حدود دو هزار هکتار زمین در پایین دست سد جاماش شناسایی شده است تا برای ساخت سد به بخش خصوصی واگذار شود این اراضی نیز تحت شرب این سد قرار خواهند گرفت همچنین برای سد برآفتاب نیز حدود یک هزار و 600 هکتار زمین های پایین دستی شناسایی شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای هرمزگان ادامه داد: در حال رایزنی با بخش خصوصی هستیم تا از ظرفیت این بخش برای احداث سدها استفاده کنیم و بخشی از آبی که در مخازن سدها مهار می‌شود به سرمایه گذار اختصاص یابد و سرمایه گذار در همان منطقه سرمایه گذاری کند و باعث رونق و توسعه مناطق شود.