ایستگاه نهم پاسارگاد تا بیستون؛ یادداشت وزیر نیرو

ایستگاه نهم پاسارگاد تا بیستون

پویـــش #هر هفته_الف_ب_ایــــــران را در مهرماه 1398 آغاز کردیم و هدف، تسریع در تکمیل و بهره‌برداری از 227 پروژه بزرگ صنعت آب و برق بود که عمدتاً در دولت‌های یازدهم و دوازدهم شروع شده بود. تا پایان سال به هدف خود به‌طور کامل رسیدیم. آن تجربه نشان داد که با برنامه‌ریزی و بسیج همه نیروها می‌توان در سخت‌ترین شرایط نیز به دستاوردهای مهم رسید. پویش #هر هفته_الف_ب_ایران را در سال 1399 با پرداختن همزمان به دو دسته اهداف «ساخت‌وسازی» و «سازوکاری» ادامه می‌دهیم و در نظر داریم 50 هزار میلیارد تومان طرح‌های بزرگ را تکمیل کرده و به بهره‌برداری برسانیم و شماری از سازوکارهای تأثیرگذار بر صنعت آب و برق را نیز بهبود بخشیم. پویش در سال 1399 از تاریخ 28 فروردین آغاز شد. شیوع ویروس کرونا سبب شد افتتاح طرح‌ها بدون سفر به استان‌ها و از طریق ارتباطات مجازی انجام شود.

هشت هفته از پویش تاکنون برگزار شده است. هفته اول با حضور رئیس جمهوری از طریق ویدئو کنفرانس به افتتاح طرح‌های نیروگاه حرارتی و تصفیه‌خانه فاضلاب در استان تهران اختصاص داشت. هفته دوم پویش شاهد بهره‌برداری از طرح‌های سد و شبکه آبیاری در استان ایلام بود و هفته سوم در استان مرکزی مجموعه‌ای از طرح‌های آبرسانی شهری، تأمین برق و نیروگاه برقابی افتتاح شد. هفته چهارم پویش به افتتاح طرح‌های استان سیستان و بلوچستان در زمینه آبیاری و زهکشی اختصاص داشت که با حضور رئیس جمهوری محترم در ویدئو کنفرانس برگزار شد. هفته پنجم پویش با افتتاح طرح‌های نیروگاه حرارتی در استان لرستان و سد و آبرسانی روستایی در خراسان جنوبی به انجام رسید. هفته ششم در استان آذربایجان غربی با افتتاح سد اشنویه و طرح نیروگاه حرارتی عسلویه و تأمین برق بوشهر و حضور رئیس جمهوری در ویدئو کنفرانس افتتاح طرح‌ها همراه شد. هفته هفتم نیز شاهد افتتاح تصفیه‌خانه فاضلاب قم بود و نهایتاً هفته هشتم علاوه بر آنکه افتتاح ارتقای توان یک واحد نیروگاه شاهرود را در بر می‌گرفت، شاهد بهره‌برداری از اولین طرح سازوکاری یعنی افتتاح مرکز پایش صنعت برق در تهران نیز بود. افتتاح و به بهره‌برداری رسیدن این میزان طرح‌ها که جمعاً 9138 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری را در بر می‌گیرد، نشانی از پویایی و سرزندگی صنعت آب و برق ایران در کوران تحریم‌ها و تحقق شعار «جهش تولید» است.

هفته نهم پویش #هرهفته_الف_ب_ایران افتتاح طرح‌هایی در دو استان فارس و کرمانشاه در روز پنجشنبه 12 تیر 1399 را شامل می‌شود که همگی اهمیت اقتصادی و اجتماعی بسیاری دارند. فاز اول طرح آبرسانی به کلانشهر شیراز شامل خط انتقال، ایستگاه پمپاژ و تصفیه‌خانه بزرگ آب شیراز با سرمایه‌گذاری 560 میلیارد تومان از منابع خصوصی و دولتی به بهره‌برداری می‌رسد. جمعیت تحت پوشش این طرح 324 هزار نفر است. مجموعه‌ای از مخازن، ایستگاه پمپاژ، تونل و خط انتقال برای تکمیل این طرح احداث شده است. فاز اول آبرسانی به سعادت‌شهر و ارسنجان نیز با سرمایه‌گذاری 39 میلیارد افتتاح می‌شود و جمعیت 110 هزار نفری را تحت پوشش قرار می‌دهد.

واحدهای 1 و 2 تصفیه‌خانه فاضلاب شماره 2 شیراز همراه با 742 کیلومتر شبکه جمع‌آوری و انتقال فاضلاب یکی از مهم‌ترین آنهاست. بهره‌برداری از این طرح سبب می‌شود جمعیت تحت پوشش شبکه‌های فاضلاب از 25 درصد فعلی 49 درصد بیشتر شده و به 74 درصد جمعیت دو میلیون نفری کلانشهر شیراز برسد. این تصفیه‌خانه با مشارکت بین‌المللی با مبلغ 41 میلیون یورو و 4370 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری ریالی ساخته شده است.

ارزش محیط‌ زیستی این طرح نیز قابل توجه است. پساب تولیدشده از این تصفیه‌خانه با ظرفیت 100 هزار مترمکعب در شبانه‌روز تمام استانداردهای محیط‌ زیستی جهت رهاسازی در آب‌های پذیرنده را داشته و برای مصارف کشاورزی، فضای سبز و صنایع آب‌بر منطقه شامل کارخانجات فولاد، سیمان و شهرک‌های صنعتی قابل استفاده است. واحدهای مذکور همچنین روزانه هزار متر مکعب عوامل بیماری‌زای جدا شده از فاضلاب ورودی را به‌صورت بهداشتی دفع می‌کنند.

اجرای این طرح زمینه اشتغال 250 نفر به‌طور مستقیم و500 نفر را به‌طور غیرمستقیم فراهم می‌کند. ارزش محیط‌ زیستی دیگر این مجموعه آن است که 50 درصد برق مورد نیاز فرآیندهای تصفیه‌خانه از طریق گاز تولیدی از فاضلاب (انرژی پاک) تأمین می‌شود.

طرح دیگری برای توسعه واحدهای 1 و 2 تصفیه‌خانه شماره 1 شیراز نیز انجام شده است که سبب شده جمعیت تحت پوشش این تصفیه‌خانه تا سقف 800 هزار نفر ارتقا یابد. پساب خروجی این واحدها که تمام استانداردهای محیط‌ زیستی برای رهاسازی در آب‌های پذیرنده را دارند برای مصارف کشاورزی، فضای سبز و صنایع آب‌بر منطقه شامل کارخانجات فولاد، سیمان و شهرک‌های صنعتی قابل استفاده هستند. اشتغال 50 نفر نیروی بومی به‌طور مستقیم و حداقل 200 نفر به‌طور غیرمستقیم از مزایای اقتصادی-اجتماعی این طرح است.

مفهوم پایداری و توجه به محیط‌ زیست در طرح‌های هفته نهم پویش جایگاه ویژه‌ای دارد. نیروگاه خورشیدی لارستان با ظرفیت 10 مگاوات توسط بخش خصوصی و با هزینه‌ای بالغ بر 80 میلیارد تومان در شهرستان لارستان استان فارس و بر اساس قرارداد خرید تضمینی برق، احداث شده است. ساخت این نیروگاه در سال 1397 آغاز شده و در سال 1399 به بهره‌برداری رسیده است. سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) طی قراردادی خرید برق از سرمایه‌گذار بخش خصوصی را به مدت 20 سال تضمین کرده است. نیروگاه‌های خورشیدی 10 مگاواتی در شمار نیروگاه‌های بزرگ خورشیدی هستند و در هفته نهم پویش علاوه بر نیروگاه 10 مگاواتی لارستان، دو نیروگاه 10 مگاواتی لامرد و دارندگان، به علاوه نیروگاه‌ 2 مگاواتی ترکان و دو نیروگاه 0.5 مگاواتی اقلید و شهرک صنعتی نی‌ریز نیز افتتاح می‌شود. مجموعاً 33 مگاوات نیروگاه خورشیدی در هفته نهم پویش #هرهفته_الف_ب_ایران به بهره‌داری می‌رسد.

نیروگاه‌های 10 مگاواتی به لحاظ اقتصادی و محیط‌ زیستی سبب صرفه‌جویی 5.680 میلیون مترمکعب مصرف گاز طبیعی و 4371.84 مترمکعب آب می‌شوند و عدم انتشار 13711.68 تن گاز دی‌اکسید کربن در سال از مزایای محیط‌ زیستی هر نیروگاه 10 مگاواتی است. توسعه نیروگاه‌های تولید برق تجدیدپذیر با توجه به میزان اشتغالی که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کنند و مزایای محیط‌ زیستی آنها از جمله اقدامات توسعه پایدار به‌شمار می‌روند. اشتغالزایی این گونه طرح‌ها از زمان برنامه‌ریزی تا تولید پنل‌ها، ساخت و نصب به علاوه نگهداری و تعمیرات قابل توجه بوده و در سراسر جهان نیز به‌عنوان فرصت اشتغالزایی نگریسته می‌شوند. نکته مثبت درخصوص نیروگاه‌های تجدیدپذیر خورشیدی آن است که بیش از 60 درصد کل برق تولیدی آنها در ماه‌های گرم سال صورت می‌گیرد که با الگوی مصرف برق ایران تطابق دارد و به تأمین برق در ماه‌های اوج مصرف کمک می‌کند.

استان کرمانشاه نیز در هفته نهم پویش #هرهفته_الف_ب_ایران شاهد افتتاح سد شرفشاه است که با سرمایه‌گذاری 500 میلیارد تومان ساخته شده است. این سد آب برای کشاورزی 3055 هکتار دشت‌های سومار و نفت‌شهر تأمین می‌کند، تأمین آب شرب دو شهر سومار و نفت‌شهر را برای بلندمدت انجام می‌دهد و کنترل سیلاب‌های مخرب رودخانه کنگیر را نیز ممکن می‌سازد. اشتغالزایی مستقیم برای 764 نفر و غیرمستقیم برای 382 نفر در دوران ساخت از مزایای اجتماعی این طرح است. این طرح شامل شبکه آبیاری و زهکشی با وسعت 1900 هکتار نیز هست که در آینده افتتاح خواهد شد.

مجموع ارزش سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته برای 10 طرحی که در هفته نهم پویش #هرهفته_الف_ب_ایران در استان‌های فارس و کرمانشاه افتتاح می‌شوند بالغ بر 1900 میلیارد تومان است. این میزان سرمایه‌گذاری به نتیجه رسیده در سالی که «جهش تولید» نام گرفته است به علاوه ارزش‌های محیط‌ زیستی و اجتماعی طرح‌ها، نویدبخش تاب‌آوری، پایداری و امیدواری بیشتر در سرزمین ایران است، سرزمینی که تاریخی کهن به ژرفای پاسارگاد و بیستون دارد.