شنبه, 3 آذر 1403
آب به عنوان موضوعی حیاتی از دیرباز حضور و نقشی پررنگ در نهاد خانواده داشت. چه در زمانی که مردم برای یافتن آب و غذا و سرپناه مناسب در تکاپو بودند و چه در هنگامی که با دستیابی به منابع آب پایدارتر، یکجانشینی اختیار کردند و کشاورزی به عنوان یکی از مهم ترین تحولات تمدنی در زندگی انسان آغاز شد. شیوه های بهره برداری و مدیریت آب به عنوان یکی از بدیهی ترین ره آوردهای این تغییر سبک زندگی، در جای جای هستی آدمی جای گرفت و بدین سان تقسیم آب و انتخاب مسئولانی از جوامع انسانی برای مدیریت و نظارت بر این امر مهم، بدل به یکی از نقش های اجتماعی ضروری گشت.
وجود تجارب موفق از دوران های گذشته در مدیریت سنتی و مردمی آب و مصادیق زنده ای همچون قنات ها و کاریزها نشان از اهمیت تفویض نقش های کلیدی به مردم و اهتمام متعهدانه آنان به این نقش ها و مسئولیت ها دارد. مسئولیت هایی که با رنگ باختنشان، هستی آب شروع به رنگ باختن کرد و حفاظت کمی و کیفی آن بیش از پیش با دشواری و پیچیدگی های روزافزون مواجه شد.
اکنون در برهه ای از زمان و مکان قرار گرفته ایم که بدون مشارکت و همراهی مردم و تکیه بر مسئولیت اجتماعی آنان، بویژه در بعدی که از خانواده آغاز می شود و به جامعه می انجامد، دستیابی به توسعه ای پایدار و متکی به آب مطمئن، افسانه ای بیش نخواهد بود.
نهاد خانواده به عنوان بخشی کلیدی در هر سه بعد شرب، صنعت و کشاورزی مصرف، جایگاهی ویژه دارد و در صورتی که به صورت جدی به ایفای مسئولیت های اجتماعی خود بپردازد، گامی سترگ در حفاظت کمی و کیفی از این منابع محدود و بی بدیل برخواهد داشت.
اکنون زمان آن رسیده که با بیداری دوباره حس تعلق و تعهد به این عنصر بی همتا، دیگر بار به اهمیت نقش های قطره ای مردم تأکید کنیم؛ چرا که یادآور و تحقق بخش ضرب المثل حقیقی "قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود" خواهد بود. نکته قابل تأمل در عکس این مفهوم نیز نهفته است، این که قطره قطره هدررفت آن، سیلابی از دریای مصیبت و بی نصیبی به همراه خواهد داشت. آسیبی که جبران ناپذیر خواهد بود.
بنابراین شاید درنگاه اول صرفه جویی اندکی در مصرف آب، حتی در حد قطره های به ظاهر ناچیز آن، به نظر کم اهمیت بیاید، اما حقیقت این است که دستیابی به آب یا محرومیت از آن، به همین قطره های کوچک حیات بخش وابسته است و لازم است برای همیشه نگاه غفلت بار خود را مبنی بر این که برای نجات آب حتما باید با دریاها شروع کرد اصلاح کنیم و باور کنیم، نجات آب از همین قطره های کوچکی که مسئولیت آن در دستان ماست آغاز می شود.
ادامه