کارگاه آموزشی مدیریت یکپارچه منابع آب حوضه آبریز دریای خزر با تمرکز بر چالش های اجتماعی و فرهنگی در مازندران برگزار شد.

ایشان با تشریح شرایط آبی استان بر چالش های موجود در این بخش تأکید کرد برای توسعه پایدار در هریک از بخش ها در این استان نیازمند داشتن برنامه های آمایش سرزمین هستیم.

در ادامه آقای مهندس غفاری شیروان، مدیر اسبق امور منابع آب سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به مخاطره سلامتی کره زمین و به تبع آن سلامتی کشورمان پرداخت و گفت: مسئله پایداری یا توسعه پایدار باید از طریق سازگاری سیستم های انسانی با سیستم های طبیعی و اقلیم دنبال شود و برای حصول این امر نیازمند برنامه ریزی بر اساس اقلیم و بر مبنای طرح آمایش سرزمین عاملی است که می تواند پایداری سیستم های انسانی و طبیعی رو توأمان باهم داشته باشد.

ایشان افزود:توسعه فعلی با توجه به افزایش مصرف و اتکا به سوخت های فسیلی همراه با افزایش جمعیت و ضعف در مدیریت کلان و نحوه بحرانی منابع طبیعی ناپایدار است. امروز بسیاری از کشورها با مخاطرات از دست دادن تنوع زیستی، تخریب و تنزل خطرات اکوسیستم ها و تغییر آب و هوا مواجه هستن که حاصل آن کمبود غذا، آب و انرژی، افزایش آسیب پذیری در مقابل مخاطرات طبیعی، مخاطرات سلامتی، مهاجرت و جابجایی جمعیت و تعارضات بر سر منابع است.

بنابراین باید تلاش کنیم مخاطرات را با توسعه استفاده انرژی های تجدید پذیر، افزایش راندمان، استفاده از منابع تولید محیط زیست پسند و توسعه اجتماعی اقتصادی از طریق برنامه ریزی آمایشی در حوزه های آبریز کاهش دهیم.

غفاری شیروان با تشریح ناپایداری های انسانی و محیطی بهترین راهکار برای حفاظت دارایی های طبیعی را اجرای فرایند های حکمرانی مشارکتی میان حکومت و مردم دانست و تاکید کرد کلید این مشارکت می تواند تصحیح مسیر جریان سرمایه گذاری ها باشد که به واسطه یک فعالیت فرهنگی امکان پذیر خواهد شد.

سپس آقای دکتر چهره نگار از کارشناسان ارشد محیط زیست به تشریح مفاهیم، ابزارها، چالش های مدیریت منابع آب پرداخت و گفت:این شیوه از مدیریت در حوزه آبریز استان مازندران نیز قابل بررسی است.

ایشان افزود آنچه بسیار مهم است دسته بندی مدیریت یکپارچه در 3 دسته توانمند سازی با تمرکز بر جوامع محلی، ساختارسازی و ساماندهی اداری و ابزاری مدیریتی است که توانمندسازی در 3 سطح سیاست گذاری، ساختار قانونی و ساختار سرمایه گذاری قابل اجرا است و ساختار سازی و سازماندهی نیز در 4 بستر قوانین، تامین آب، هماهنگی و تسهیل گری و ظرفیت سازی و ابزارهای مدیریتی شامل شناخت اهمیت آب، ارزیابی منابع، مدل سازی و تصمیم سازی، برنامه ریزی، ارتباطات، بهبود مدیریت آب، ابزارهای اقتصادی و تغییرهای اجتماعی هستند.

ایشان تأکید کرد یکی از ابزارهای بسیار مهم مدیریت یکپارچه منابع آب، حسابداری آب است که خوشبختانه کارگروه آن در وزارت نیرو تشکیل شده.

در این شیوه از حسابداری مشخص میشود چه مقدار از کل منابع آب ایران، آب آبی، آب سبز است و یا چه مقدار تجدیدپذیر و تجدید ناپذیر است تا بتوان برنامه ریزی صحیحی بر اساس آن انجام داد.

آخرین سخنران این کارگاه آموزشی خانم دکتر پورشاد به موضوع توسعه پایدار و ظرفیت سازی اجتماعی پرداخت. 

ایشان با تشریح مفهوم توسعه پایدار و ظرفیت سازی اجتماعی گفت:چرا با وجود برخورداری برخی از کشورها نمی توانند ازسرمایه های اجتماعی، مالی، طبیعی، فیزیکی و سرمایه های انسانی استفاده کنند و این گونه سرمایه ها از بین می روند و به خوبی مدیریت نمی شوند گفت: طبیعی است تا زمانی که ظرفیت سازی اجتماعی مناسب برای حفظ، بهره برداری ونگهداری پایدار از منابع ایجاد نشود نباید شاهد حفظ سرمایه ها باشیم.

دکتر پورشاد افزود:در قالب رویکرد توسعه ای با روش ادراکی برای شناسایی موانع و روش های حل مشکلات باید ظرفیت سازی جوامع محلی را مد نظر قرار دهیم که دست اندرکاران باید برای رسیدن به این هدف ضمن نیاز سنجی آموزشی باید نیازها و اولویت های آنها را استخراج و با برگزاری دوره های مهارت آموزی و انجام ارزیابی زمینه را برای توسعه پایدار فراهم کنند.

وی در ادامه ایجاد ساختارهای محلی و معیشت های جایگزین پایدار را الگوی مناسب برای مدیریت یکپارچه منابع آب در حوزه آبریز دریای خزر برشمرد و گفت: با اجرای این مدل سرمایه های اجتماعی و اقتصادی در مسیر ارتقا قرار خواهند گرفت.

در پایان تعداد زیادی از کارشناسان و خبرگان به بیان چالش های فرهنگی و اجتماعی استان در بخش مدیریت منابع آب پرداختند و پیشنهاداتی را در زمینه چگونگی اعمال مدیریت یکپارچه منابع آب ارائه دادند.