بیست و هشتمین جلسه شورای حفاظت منابع آب استان به ریاست استاندار زنجان برگزارشد.

به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای زنجان، در ابتدا، مهندس رضاپور مدیرعامل این شرکت، با قرائت دستور کار بیست و هشتمین جلسه شورای حفاظت منابع آب استان و با اشاره به بارندگی های سالجاری ،اظهار کرد: متوسط بارندگی درازمدت سالانه کشور حدود 242 میلی متر است که کمتر از یک سوم میانگین بارش جهانی است می باشد و میانگین بارش ها به طور متوسط در دوره 31 ساله 255 میلی متر، ،17ساله 219 میلی متر و نیز 9 ساله اخیر  207 میلی متر است. 

رضاپور افزود: میزان آب تجدیدشونده در اثر کاهش بارش، افزایش تبخیر، تغییر الگوی بارش و تغییر نوع بارش ها و پدیده تغییر اقلیم ،از متوسط درازمدت 130 میلیارد مترمکعب در سال ، با کاهش 14 میلیارد مترمکعب به 116 میلیارد متر مکعب در سال رسیده است .

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان ، میزان مصرف سالانه آب کشور را حدود 100 میلیارد مترمکعب دانست و اظهار داشت: این یعنی 40درصد از منابع آب سطحی و 60 درصد از منابع آب زیرزمینی با ترکیب حدود 90 درصد در بخش کشاورزی ،8 درصد در بخش شرب و 2درصد در بخش صنعت مصرف می شود.

وی به شاخص  سرانه آب تجدید شونده ی کشور نیز اشاره کرد و گفـت:این میزان از 6850 مترمکعب در سال 1335، به 1450 مترمکعب در سال 1395 رسیده که با پیش بینی جمعیت 106 میلیون نفری در سال 1420، این سرانه به 1100 مترمکعب کاهش خواهد یافت.

این مقام مسئول مصارف آب زیرزمینی را در بخش های مختلف جامعه تشریح کرد و افزود: این آب، حدود 57درصد از نیاز آب شرب شهری و حدود 83 درصد از نیاز آب شرب روستایی و حدود

52 درصد آب کشاورزی کشور را تأمین می کند و لذا افت محسوس این منابع، تأمین آب شرب و کشاورزی را در بسیاری از مناطق کشور با چالش مواجه نموده است.

دبیر شورای حفاظت منابع آب استان، گزارشی از اقدامات وزارت نیرو در خصوص مصرف بهینه آب ارایه نمود وگفت: در این راستا تجهیز نقاط مصرف در شبکه آب های سطحی "شبکه های آبیاری و برداشت های مستقیم" به ابزارهای اندازه گیری و تحویل حجمی آب در زمان و مکان مورد نیاز بخش کشاورزی، تجهیز چاههای دارای پروانه بهره برداری به کنتورهای هوشمند حجمی آب و برق، مسلوب المنفعه نمودن چاههای فاقد پروانه بهره برداری ، حذف آب های بدون درآمد با اصلاح شبکه آبرسانی داخل شهرها ، توسعه فناوری های نوین و تجهیزات کاهنده مصرف آب در مصارف آب شهری و تدوین الگوی مصرف شرب و اخذ مجوز جهت جریمه پرمصرف ها از دیگر راهکارهایی که این وزارتخانه برای عملیاتی نمودن تعهدات خود در قبال بیت المال و حفاظت از منابع آب انجام داده است.

وی با اشاره به محدوده مطالعاتی استان که 7 محدوده می باشد که از آن 2 محدوده آزاد و 5 محدوده ممنوعه می باشد تصریح کرد: در مجموع در این استان سالیانه حدود 77 سانتی متر سطح تراز آب های زیرزمینی پایین می رود و اگر درست مصرف کردن را در برنامه های کشاورزان و بهره برداران قرار ندهیم، در آینده حتی آبی برای شرب هم در این مناطق نخواهیم داشت.

رضاپور  با یادآوری اینکه امروز باید مواردی چون اصلاح نوع کشت، محدودیت کاشت برخی محصولات، تغییر نوع کشت، جلوگیری از کاشت چمن برای ایجاد فضای سبز و مواردی ازاین‌دست را برای مدیریت در مصرف آب، سرلوحه برنامه‌هایمان قرار دهیم، ادامه داد: متأسفانه امروز در شرایطی قرار داریم که اگر همه این موارد را نیز رعایت کنیم، موضوع پلمپ چاه‌های غیرمجاز به دغدغه‌ای تبدیل‌شده است که هم زمان‌بر بوده و هم فاقد شعبه رسیدگی به تخلفات آبی در استان هستیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان با ارائه گزارشی از آخرین وضعیت بارندگی و وضعیت مخازن سد ها  اظهار کرد: میزان بارندگی های این استان در سال آبی 97 - 98 نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 201 درصد افزایش داشته است.

وی افزود: بارندگی های سطح استان در دراز مدت 99  میلیمتر ثبت گردیده و در مقایسه با بارش های امسال با دراز مدت 44 درصد افزایش را نشان می دهد و این در حالی است که در سال آبی جاری طبق گزارش، بارندگی در استان 146 میلیمتر ثبت گردیده که این رقم در مدت مشابه سال 48  میلیمتر بوده است.

رضاپور به وضعیت سدهای استان نیز اشاره کرد و گفت: سد تهم که تامین کننده آب شرب شهر زنجان است،در مقایسه با سال گذشته 12 درصد کاهش دارد. امسال 38 درصد از مخزن آن پر می باشد که سال گذشته در این تاریخ 43درصد آب در مخزن این سد موجود بود.

وی در خصوص سد گلابر گفت: 48 درصد ظرفیت مخزن سد پر می باشد که نسبت به سال گذشته کسری نداشته است.

سد کینه ورس نیز92 درصد حجم مخزن آن پر می باشد و به محض آماده شدن تصفیه خانه آب ابهر و خرمدره این سد آماده بهره برداری است.

79 میلیون مترمکعب هم آب پشت سد تالوار وجود دارد. حجم کل مخزن این سد500 میلیون متر مکعب است که با برداشت های بی رویه ای که متاسفانه در بالادست سدتالوار صورت می گیرد بعداز نزدیک چهار سال آبگیری 16 درصد مخزن این سد پر می باشد.

رضاپور با تشریح عملکرد شرکت آب منطقه ای زنجان در راستای طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی و قدردانی از حساسیت مدیرکل دادگستری و فرماندهی نیروی انتظامی استان نسبت به بحران آب در منطقه و همکاری ویژه دستگاه قضا در این راستا اظهارکرد: طبق آخرین آمار برداری در محدوده مطالعاتی استان، تعداد 14046 چاه مجاز با دبی حدود972 میلیون مترمکعب و تعداد6637 حلقه چاه فعال فاقد پروانه بهره برداری با دبی حدود330 میلیون متر مکعب وجود دارد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان ادامه داد: طبق جدول برنامه عملیاتی و برش استانی ابلاغی از سوی شرکت مادر تخصصی منابع آب ایران در سال 97 این شرکت می بایست 500 حلقه از چاههای غیرمجاز استان را با حجم تخلیه سالیانه 30 میلیون متر مکعب پر و مسدود می نمود که با پیگیریها و فعالیتهای بعمل آمده توسط همکاران ستادی و ادارت منابع آب شهرستان های تابعه این شرکت توانست تعداد  265 حلقه چاه غیرمجاز با حجم 14.69 میلیون مترمکعب را پر و مسدود نموده ، جلوگیری از اضافه برداشت چاههای مجاز و پروانه دار به تعداد 12 حلقه با حجم صرفه جویی 1 میلیون مترمکعب،اصلاح و تعدیل پروانه های بهره برداری به تعداد 775 فقره با حجم صرفه جویی 34.75  میلیون مترمکعب، توقیف دستگاه حفاری و تجهیزات حفاری غیرمجاز به تعداد 13 دستگاه ، نصب کنتورهای حجمی هوشمند به تعداد 175 دستگاه و پلمپ چاههای غیرمجاز به تعداد 11 حلقه را در کارنامه کاری خود به ثبت رساند.

دکتر جعفری،رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان نیز در این جلسه اظهار کرد: به منظور صرفه‌جویی در مصرف منابع آب، سالانه حدود ۱۸ هزار تن از بذر انواع گندم و جو با مصرف آب کمتر توزیع می‌شود و این در حالی است که اقلام پیشگام، دو دور آب کمتری نسبت به دیگر گندم‌ها مصرف می‌کنند.

حسین جعفری تصریح کرد: در رجئین و ماهنشان کشت پسته با اقلام پرآب ‌بر جایگزین شده است. همچنین استان زنجان در زمینه آبیاری میکرو، به‌عنوان دومین استان کشور انتخاب شده است.

دکتر حقیقی،استاندار زنجان نیز در جلسه شورای حفاظت از منابع آب استان، با تأکید بر اینکه اگر امروز خواهان کاهش برداشت بی‌رویه آب هستیم، این کار باید در سایه اقدامات کارشناسانه صورت گیرد، افزود: قرار نیست برای اینکه در حوزه آب گام‌های بلندی برداشته و کمر همت برای حفظ این مایه حیات‌بخش ببندیم، متوسل به نسخه‌های اروپایی شویم، چراکه شرایط اقلیمی ما با سایر کشورها متفاوت است.

وی با یادآوری اینکه، کم‌آبی موضوعی است که امروز به دلایل مختلف اکثر استان‌ها با این دغدغه و چالش مواجه هستند، تصریح کرد: نمی‌توان در حوزه آب اقداماتی انجام داد که عملیاتی نمی‌شود، بنابراین برای رفع این مشکل باید با جدیت به موضوع ورود پیدا کرده و برنامه‌هایی را به‌صورت کارشناسانه اتخاذ کنیم تا این اقدامات در عرصه آب عملیاتی و منجر به نتایج مطلوب شود.

استاندار زنجان با بیان اینکه اغلب مشکلاتی که امروز در حوزه آب شاهد وقوع آن هستیم، به دلیل مجوزهایی است که برای ورود بی‌رویه به این عرصه درگذشته صادرشده است، ادامه داد: اشتغال‌زایی در حوزه کشاورزی در استان زنجان، 68 درصد بیشتر از متوسط کشوری است، ولی ارزش‌افزوده آن قابل توجه نیست و این یعنی ما به روش سنتی فعالیت کرده‌ایم و بی‌شک، آمار بیانگر آن است که بیشترین مصرف آب در عرصه کشاورزی صورت می‌گیرد، حال باید دید که آیا کشاورزی استان توانسته است به میزانی که آب مصرف می‌کند، صرفه اقتصادی داشته باشد که متأسفانه با روش سنتی که در این عرصه در پیش‌گرفته شده است، چنین ارزش‌افزوده‌ای را شاهد نیستیم.

حقیقی در ادامه با تأکید بر اینکه اگر به دنبال ارائه راه‌ حل در این زمینه هستیم، باید به‌صورت واقع‌بینانه به موضوع آب که امروز مهم‌ترین مسئله کشور است، ورود پیدا کنیم، اظهار کرد: بی‌تردید یکی از اقداماتی که می‌توان در این عرصه انجام داد، استفاده از ظرفیت مدیران و اساتید دانشگاهی است، علاوه بر این با توجه به اینکه مشکل آب در برهه کنونی، دغدغه اکثر استان‌ها است، می‌توان عملکرد استان‌های موفق را در این زمینه به‌عنوان نقشه راه در استان زنجان نیز پیاده کرد.