کشت برنج درفارس ساماندهی می شود

بر این اساس کشت برنج به جز گیلان و مازندران مشروط به آبیاری تحت فشار و نصب کنتور می شود و شالی ‌کاران سایر استان‌ها با شرایط خاص مجاز به این کار خواهند بود.

هیات وزیران در جلسه نهم آبان به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی، وزارت جهاد کشاورزی را مکلف کرد تا نسبت به معرفی کشت‌های جایگزین برنج در خارج از استان‌های گیلان و مازندران اقدام کند و با فعالیت‌های ترویجی و اعطای کمک‌های فنی و اعتباری، حمایت‌های لازم را به‌ عمل آورد.

همچنین ارائه هرگونه حمایت و خدمات مرتبط با کشت برنج اعم از یارانه، نهاده‌های تولید، خرید توافقی، بیمه، تسهیلات، احداث و توسعه کارخانه شالیکوبی صرفاً در استان‌های گیلان و مازندران مجاز خواهد بود.

وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت نیز مکلف شدند کمک‌های فنی و اعتباری و تسهیلاتی لازم را برای تغییر خطوط تولیدی کارخانه‌های فعال شالیکوبی در غیر از استان‌های مازندران، گیلان و مناطق مشروط مندرج در تبصره‌ها ارائه کنند.
همچنین هیات وزیران درخصوص تعیین تکلیف چاه‌های آب فاقد پروانه بهره‌برداری، وزارت نیرو را مکلف کرد تا نسبت به پر و مسدودکردن چاه‌های فاقد پروانه اقدام فوری کند.

مهندس رحمانی سرپرست استانداری فارس در نشست کارگروه سازگاری با کم آبی گفت: مصوبه هیات وزیران می بایست اجرا شود و دولت دراین زمینه با کسی شوخی ندارد، تاکید بر این است که بدون استثنا و بدون مماشات و با در نظر گرفتن مسایل اجتماعی طی سه سال کاشت برنج در استان فارس محدود شود.

سرپرست استانداری فارس با بیان اینکه اطلاع رسانی کامل از این اقدام و تصمیم دولت باید انجام گیرد اضافه کرد: کشاورزان در جریان این محدودیت ها باشند تا کسی برای توسعه کشت شلتوک اقدام نکند، کسی پولی قرض نگیرد و زمینی اجاره نکند و برای توسعه کشت برنج اقدام نکند تا از محل این محدودیت ها دچار ضرر و زیان نشود.

رحمانی ادامه داد: نصب کنتور هوشمند نیز در مصوبه هیات وزیران مورد تاکید است، سازمان های مسئول دراستان فارس هم باید این موضوع را جدی بگیرند، مکانیزم آبیاری تحت فشار دنبال شود تا برآیند همه این اقدامات منجر به محدودیت کشت شلتوک شود.
وی با اظهار تاسف از اینکه ظرفیت تولید کنتور هوشمند در کشورمان محدود است گفت: دراین زمینه کمیته استانی تشکیل شده تا تامین کنتور هوشمند برای استان فارس دراولویت قرار گیرد.

سرپرست استانداری فارس همچنین بر لزوم اجرای طرح نکاشت تاکید کرد و گفت: اگر این طرح اجرا شود 504 میلیارد تومان از محل صرفه جویی منابع آب درآمد ایجاد می شود که بخشی از این درآمد باید به کشاورزان بازگردد.

رحمانی همچنین پیشنهاد اجرای این مصوبه هیات وزیران را برای پنج سال مطرح کرد و گفت: در این مدت باید بدون آنکه برای منطقه خاصی استثنا قایل شویم کاشت شلتوک و برنج در فارس محدود شود، قانون برای همه یکسان است و طرح را از امسال اجرا می کنیم.

سرپرست استانداری فارس همچنین با بیان اینکه مسایل اجتماعی ، انتظامی و امنیتی را باید در ایجاد این محدودیت ها جدی گرفت گفت: در سالهای گذشته سطح زیر کشت برنج در استان فارس از 50 هزار هکتار به کمتر از 16 هزار هکتار رسیده است ، این کاهش سطح زیر کشت هم اقدام بزرگی است، با رعایت مسایل امنیتی و انتظامی باید این کاهش سطح همچنان دنبال شود.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان فارس هم دراین نشست با بیان اینکه همه کشاورزان شلتوک کار در فارس الزاما برای تامین معیشت به کشت شلتوک مبادرت نمی ورزند گفت: بخش اعظم برنج فارس کشت دوم است ، این به معنی آن است که آنها یکبار در سال گندم یا محصول دیگری از زمین برداشت کرده اند و کشت شلتوک را صرفا به لحاظ تفاوت سود بیشتر می کارند.
حمیدرضا دهقانی با بیان اینکه جرم انگاری کاشت شلتوک باید به صورت قانونی اعمال شود، گفت: متاسفانه اکنون قانون جامع برای برخورد با متخلفان وجود ندارد، باید در این زمینه بدون استثنا با متخلفان برخورد شود.

وی همچنین به چالش های اجتماعی و امنیتی موضوع اشاره کرد و گفت: برخی از فرمانداران به ما نامه نوشته اند که طرح پر کردن چاه های آب غیر مجاز باعث کاهش مشارکت مردم درانتخابات شده است، فرمانداران باید کشاورزان را توجیه کنند که ایجاد محدودیت در کاشت برنج به نفع کشور و اقتصاد و در نهایت به نفع خودشان است.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان فارس بیان کرد: استان های فارس ، اصفهان، خراسان رضوی و در مجموع مناطقی از فلات مرکزی ایران اکنون با افت شدید سفره های آب روبرو هستند ، ورودی آب به سدها بشدت کاهش یافته و مسئولان باید پاسخگوی این پرسش باشند که در شرایط بحرانی کنونی آیا باید پاسخگوی درآمد کشاورزان باشند یا نجات سفره های آب و نجات منابع را دراولویت قرار دهند؟

دهقانی گفت: طی یکسال اخیر 2 هزار جلسه با فرمانداران، امامان جمعه ، بخشداران و دهیاران و اعضای شوراها برای توجیه کشاورزان دراستان فارس برگزار شده است، همه این جلسات مستندنگاری شده و تاکید شده است که مسئولان محلی باید کشاورزان و شلتوک کاران را نسبت به خطرات توسعه کشت توجیه کنند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس نیز در این نشست بر لزوم رعایت تعادل دراجرای طرح و مصوبه هیات وزیران و ایجاد محدودیت برای کاشت شلتوک تاکید کرد و گفت: طوری عمل نکنیم که از آن طرف بام بیفتیم، باید تجربه سایر استان ها در این زمینه لحاظ و در نظر گرفته شود و متناسب با حرکت سایر استان ها ما هم حرکت کنیم.

دکتررحیمی افزود: کاهش سطح زیر کشت شلتوک دراستان فارس از 50 هزار هکتار به 16 هزار هکتار اتفاق بزرگی است که در هیچ استانی سابقه ندارد، نباید در فشار بیشتر به کشاورزان طوری عمل کنیم که مشکلات و چالش های امینتی و انتظامی بروز کند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس همچنین بر لزوم ادامه طرح تعادل بخشی منابع آب با پر کردن چاه های غیر مجاز تاکید کرد و گفت: حدود یک هزار چاه غیر مجاز در فارس باقی مانده که باید با تامین اعتبار در امسال پر شود، همچنین برای اجرای طرح جایگزینی کاشت باید فرهنگ سازی بیشتری صورت گیرد .علاوه بر راهکارهای تنبیهی باید مشوق های بیشتری برای کشاورزان لحاظ کنیم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس نیز دراین نشست تفاوت قیمت برنج و گندم را مهمترین انگیزه برای کاشت شلتوک در استان فارس اعلام کرد و گفت: باید این تفاوت قیمت با اعطای یارانه و تسهیلات ارزان قیمت برای کشاورزان شلتوک کار جبران شود.
محمد مهدی قاسمی گفت: هم اکنون 7 هزار و 61 بهره بردار کشاورزی که معیشت 35 هزار و 305 نفر را تامین می کنند در حدود 15 تا 20 هزا هکتار از اراضی استان شلتوک می کارند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس اضافه کرد : با استفاده از تجمیع راهکارها باید طی سه سال مصوبه هیات وزیران اجرایی شود و با ایجاد محدودیت کاشت شلتوک در استان فارس کاهش یابد، این موضوع به منزله به صفر رسیدن سطح زیر کشت نیست، اگر الزامات مصوبه رعایت شود کشاورزان می توانند کاشت شلتوک داشته باشند اما خارج از الزامات مصوبه کاشت نکنند.
قاسمی، عدم وجود بازار خرید تضمینی برخی مصحولات جایگزین، فقدان قانون جامع برای برخورد با متخلفان، تفاوت قیمت برنج در بازار و وجود سابقه کشت به عنوان یک فرهنگ در برخی از مناطق را از جمله مسایلی دانست که تمایل کشاورزان به کاشت شلتوک را موجب شده است.

وی همچنین پیشنهاد کرد در برخی از مناطق با استفاده از توسعه کاشت گیاهات دارویی و گونه های باغی و ترویج کشت گلخانه ای محصولات و همچنین تولید قارچ های خوراکی و توسعه دامداری های کوچک می توان به کشت جایگزین شلتوک مبادرت ورزید.
منطقه عمده کشت برنج در فارس، بخش کامفیروز شهرستان مرودشت است و در مناطق دیگری از این استان نیز برنج به صورت پراکنده کشت می شود.