پیوند «علم و صنعت آب» در گیلان؛ اساتید دانشگاه راهکارهای نوین سازگاری با کم‌آبی را به آب منطقه‌ای ارائه کردند

به گزارش شبکه خبری آب ایران به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای گیلان، در راستای بهره‌گیری از دانش روز برای مقابله با شرایط کم‌آبی، جلسه هم‌اندیشی تخصصی بین مدیران شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان و اساتید گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان در تاریخ ۲۶ آذر ۱۴۰۴ برگزار شد. این نشست با هدف ارائه راهکارهای علمی برای سازگاری با کم‌آبی و تقویت مدیریت منابع آبی استان، محوریت یافت.

در راستای تعمیق پیوند میان مبانی علمی و الزامات عملیاتی در حوزه منابع آب، روز دوشنبه بیست و ششم آذر ماه ۱۴۰۴، شرکت سهامی آب منطقه‌ای گیلان میزبان جمعی از اساتید برجسته گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان بود. این جلسه هم‌اندیشی تخصصی با محوریت اصلی سازگاری بلندمدت با شرایط کم‌آبی و تسریع در روند تقریب «علم به صنعت آب» در سطح استان برگزار شد.

در ابتدای این نشست، وحید خرمی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای، با اشاره به تجربیات چهار سال مدیریت خشکسالی، تصویر روشنی از وضعیت فعلی منابع آبی استان ترسیم کرد که زمینه‌ساز مباحث فنی و پژوهشی بعدی شد.

تبدیل یافته‌های پژوهشی به راهکارهای عملیاتی

اساتید دانشگاه، با بهره‌گیری از دانش عمیق خود در حوزه‌هایی چون سنجش از دور، سازه‌های آبی، سامانه‌های آبیاری و محیط زیست، مجموعه‌ای از راهکارهای نوین را برای حل چالش‌های میدانی پیشنهاد دادند که جملگی بر دقت و به‌کارگیری فناوری تأکید داشتند. به طور مشخص، استفاده از سنجش از دور به عنوان ابزاری حیاتی برای پایش برخط و لحظه‌ای تمام مراحل کشت برنج، از آماده‌سازی اراضی تا برداشت نهایی، مطرح شد تا مدیریت آب توزیعی به سطح دقت بالاتری برسد.

این تبادل نظر تنها محدود به مزارع نبود؛ مباحث مهمی نیز پیرامون تالاب انزلی مطرح شد که بر لزوم مدیریت دقیق آبی این اکوسیستم حیاتی و بررسی راهکارهای علمی احیا با توجه به ورودی رودخانه‌های تأمین‌کننده آن متمرکز بود. علاوه بر این، نتایج اندازه‌گیری‌های میدانی انجام‌شده توسط دانشگاه پیرامون حجم آب تحویلی به دشت مرکزی گیلان به اشتراک گذاشته شد تا اطمینان حاصل شود توزیع منابع بر اساس سطح زیرکشت هر منطقه، عادلانه و مستند صورت می‌گیرد.

دغدغه‌های پیرامون کیفیت آب کشاورزی نیز از دیگر موضوعات کلیدی بود؛ جایی که راهکارهایی برای بهبود کیفیت منابع بازچرخانی، از جمله بهره‌برداری صحیح از زهکش‌ها، پیشنهاد گردید. در بخش منابع آب زیرزمینی، تأکید بر لزوم پایش دقیق و ایجاد یک توزیع یکنواخت برداشت در سطح شبکه آبیاری سفیدرود قرار گرفت تا از افت بی‌رویه سفره‌ها جلوگیری شود.

مدیریت منابع سد سفیدرود نیز با تمرکز بر پایش مداوم رسوب‌گذاری در مخزن و هماهنگی‌های لازم با ادارات ذی‌ربط برای تدوین روش‌های بهینه مدیریت رسوبات، مورد بحث واقع شد. در نهایت، در زمینه بهره‌وری مصرف، ترویج و تشویق کشاورزان به سمت استفاده از سامانه‌های آبیاری کم‌فشار به عنوان راهکار اصلی برای دستیابی به بالاترین راندمان تحویل آب پیشنهاد شد و بر استفاده از سامانه‌های برخط برای اندازه‌گیری پارامترهایی نظیر رطوبت خاک در طول دوره رشد برنج تأکید گردید تا نیاز آبی گیاه به شکل دقیق‌تری تعیین شود.

پل زدن میان تئوری و واقعیت میدانی

این دستاوردهای علمی در ادامه نشست با دغدغه‌های اجرایی مدیران عملیاتی مواجه شد. مهران محمدحسن‌زاده، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری و زهکشی، به همراه مرتضی میرزایی لیما و عمران مؤمنی، به تفصیل چالش‌های موجود در فرآیندهای پیچیده مدیریت، توزیع و انتقال آب در مقیاس‌های بزرگ میدانی را تبیین کردند. این بخش از جلسه به درستی، شکاف میان مدل‌های نظری و محدودیت‌های زیرساختی و اجرایی را نمایان ساخت و نقطه تلاقی مهمی برای راه حل‌های آینده ایجاد کرد.

در خاتمه این تبادل نظر پربار، جمع‌بندی شد که این همکاری تخصصی نباید به یک رویداد مقطعی ختم شود؛ بلکه تداوم جلسات مشترک بین دانشگاه گیلان و شرکت آب منطقه‌ای ضروری است تا بتوان به یک نقطه‌اشتراک عملیاتی پایدار دست یافته و در مسیر اعتلای صنعت آب استان، گامی مستحکم و مبتنی بر دانش برداشت.