هشدار شرکت آب منطقه‌ای همدان نسبت به گسترش فروچاله‌ها/ سوءمدیریت منابع آبی و برداشت بی‌رویه، عامل اصلی وقوع بحران

به گزارش شبکه خبری آب ایران به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای همدان، مرتضی احمدی رحمت معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت ضمن تاکید بر تفاوت فروچاله با فرونشست، بیان کرد، فروچاله پدیده‌ای است که در آن به طور ناگهانی حفره‌های نسبتاً عمیق در ابعاد چند متر تا چند ده متر در سطح زمین ایجاد و به داخل فرو ریخته می‌شود اما فرونشست، در سطح وسیع با نرخ چند میلی متر تا چند سانتی متر در سال به صورت تدریجی در سطح زمین فرو می‌نشیند.

وی عامل اصلی ایجاد فروچاله را وجود سازندها و لایه‌های آهکی، گچی و نمکی در زیر سطح زمین دانست و گفت: این لایه‌ها در اثر ورود آب‌های جوی از مناطق تغذیه منابع آب موجود در آن‌ها دچار انحلال شده و غارهای زیر زمینی را تشکیل می‌دهند.

احمدی رحمت پتانسیل وقوع فروچاله‌ها در مناطقی با جنس کربناته و سولفاته با قابلیت انحلال را بیشتر دانست و ادامه داد: شناسایی این مناطق، حفره‌ها و غارهای زیرزمینی ایجاد شده در اثر انحلال با روش های نوین ژئوفیزیکی و دورسنجی برای جلوگیری از بارگذاری، ایجاد سازه‌هایی با وزن بالا، کنترل بهره‌برداری از چاه‌ها و عدم بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب موجود در سنگ‌های فوق‌الذکر می‌تواند از تشدید انحلال و نیز ایجاد خطرات جانی و مالی جلوگیری کند.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای همدان با بیان اینکه استان همدان یکی از استان‌هایی است که بیشترین تعداد فروچاله را دارد، گفت: این پدیده بیشتر در محدوده کبودراهنگ، فامنین و قهاوند به وقوع پیوسته اما مناطق دیگری از استان که دارای سنگ کف آهکی و منابع آب کارستی بوده نیز نیازمند مطالعه برای پیشگیری از خطرات احتمالی است.

احمدی رحمت وظیفه دستگاه‌های متولی را جلوگیری از وقوع بحران، مطالعه و شناسایی مناطق دارای پتانسیل فروچاله به منظور ارائه هشدار و جلوگیری از بارگذاری‌ها در این مناطق دانست و اظهار کرد: دستگاه‌های متولی در بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی به ویژه بخش کشاورزی باید توجه لازم را داشته باشند همچنین عموم مردم به ویژه کشاورزان باید در خصوص کنترل بهره‌برداری از منابع آبی زیرزمینی و عدم بهره‌برداری از منابع آب سازندی در بخش کشاورزی توجه لازم را داشته باشند.

وی افزود: کمبود آب در استان همدان همانند ویروسی شده که هر روز بخشی از بدن را درگیر می‌کند، پیدایش فروچاله‌ها نیز ناشی از تمامی سوء مدیرت‌هایی است که در خصوص منابع آبی انجام شده تا ما امروز با یک استان خشک و بدون آب مواجه باشیم.

احمدی رحمت تصریح کرد: برداشت بی‌رویه از منابع آبی و کشت محصولات پر آب‌بر را می‌توان از جمله دلایلی دانست که سبب ایجاد فروچاله‌در استان همدان شده و همچنین با توجه به ارتباط غیر قابل انکاری که بین کم آبی و ایجاد فروچاله‌ها وجود دارد یکی از راه‌های مقابله با کم آبی ترویج الگوی کشت کم آب‌بر متناسب با شرایط آب و هوایی استان است.

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای همدان افزود: حفظ پوشش گیاهی، کنترل زهکشی آب، نظارت بر سطوح آب‌های زیرزمینی و ارائه  آموزش‌های عمومی برای افزایش آگاهی در مورد فروچاله‌ها و پیشگیری از آن‌ها در راستای افزایش امنیت عمومی از دیگر اقدامات پیشگیرانه در این زمینه است.

احمدی رحمت تاکید کرد: افزایش تعداد فروچاله‌ها می‌تواند برای کل استان خطرناک بوده و سبب ایجاد مشکلات جدی تری شود به همین دلیل تدوین برنامه‌هایی برای کنترل بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی و مدیریت مصرف آب برای پیشگیری در این زمینه الزامی است.