صنعت آب در چهل و هفتمین بهار انقلاب/۴

به گزارش شبکه خبری آب ایران به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای خراسان شمالی، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در محدوده استان خراسان شمالی طرح قابل توجهی برای مدیریت منابع آب اجرا نشده بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، طرح‌های قابل توجه و متعدد زیربنایی عمرانی و اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی برای مدیریت منابع آب اجرا شده است.

سدهای مخزنی و بندهای انحرافی

تاکنون هشت سد با مجموع گنجایش ذخیره حدود ۲۳۰ میلیون متر مکعب آب و ۱۰ بند انحرافی در این استان ساخته شده و به بهره‌برداری رسیده، یک سد جدید نیز (سد گلمندره) در سفر اخیر رییس جمهوری و هیئت دولت، آبگیری شده و ساخت سه سد دیگر نیز در دست اجرا است. 

طرح‌های بزرگ آبرسانی

تامین پایدار منابع آب شرب و بهداشت مردم استان از ماموریتهای ذاتی شرکت آب منطقه‌ای است که این شرکت از بدو تاسیس (در سال ۱۳۸۴) تاکنون سه طرح بزرگ آبرسانی به شهرهای بجنورد، شیروان و اسفراین از سدهای شیرین‌دره، بارزو و بیدواز و همچنین طرح آبرسانی از منابع آب با کیفیت منطقه به شهرهای گرمه و جاجرم را در مجموع با بیش از ۱۵۶ کیلومتر خط انتقال اجرا کرده و عملیات اجرایی طرح بزرگ تامین و انتقال آب زیرزمینی محدوده سرانی به شهرهای خراسان شمالی با احداث ۲۳۰ کیلومتر خط انتقال نیز در سفر اخیر رییس جمهوری و هیئت دولت با حضور وزیر نیرو آغاز شده است. 

احداث شبکه‌های آبیاری 

برای بهبود و توسعه آبیاری زمینهای پایاب سدهای خراسان شمالی تاکنون حدود ۲۲ هزار هکتار زمین کشاورزی در پایاب سدهای استان زیر پوشش شبکه های آبیاری رفته است.

تأمین آب مورد نیاز مجتمع پتروشیمی از آبهای نامتعارف

جایگزینی آب مورد نیاز صنایع با استفاده از منابع آبهای نامتعارف یکی از سیاستهای دولت بوده است که شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی با دریافت موافقت وزارت نیرو برای جایگزینی آب مورد نیاز مجتمع پتروشیمی از پساب تصفیه خانه فاضلاب بجنورد به ظرفیت انتقال سالانه ۵.۵ میلیون متر مکعب و آزادسازی تخصیص قبلی آن از منابع آب زیرزمینی برای مصارف شرب شهری، در این زمینه در کشور پیشرو بوده است. با این روند، سایر صنایع استان نیز ملزم به استفاده از آب های نامتعارف و آزادسازی تخصیص قبلی خویش از منابع آب با کیفیت برای تامین مصارف شرب شهری شده اند.

حفاظت از حریم رودخانه‌ها

استان خراسان شمالی ۶۶۰۰ کیلومتر رودخانه و مسیل دارد که ۲۲۰۰ کیلومتر آن رودخانه‌ها و مسیل‌های مهم است. تاکنون حریم و بستر یکهزار و ۴۶۴ کیلومتر از رودخانه‌ها و مسیل‌های مهم استان مطالعه شده و ۱۷۳ کیلومتر آن لایروبی و ۹۰ کیلومتر نیز ساماندهی شده است.

مدیریت و حفاظت آب‌های زیرزمینی 

استفاده بی‌رویه منابع آب زیرزمینی در خراسان شمالی تاکنون موجب افت سطح آب و کسری مخازن این منابع در مجموع به مقدار بیش از دو میلیارد متر مکعب شده است. 

برای حفاظت از منابع آب زیرزمینی در استان خراسان شمالی، کل چاه‌های کشاورزی برقی این استان به تعداد یکهزار و ۲۵۶ حلقه به شمارشگرهای هوشمند آب و برق تجهیز شده و تاکنون دو هزار و ۵۸۱ حلقه چاه غیرمجاز نیز مسدود شده است. با مجموع اقدامات حفاظت منابع آب زیرزمینی در استان تاکنون بیش از ۳۱ میلیون متر مکعب از منابع آب زیرزمینی صرفه‌جویی شده است.

اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی تعادل‌بخشی منابع آب 

تحقق اهداف طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب مستلزم همراهی بهره برداران است. برای همراهی مردم در طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب، پروژه های مختلفی از سوی شرکت مدیریت منابع آب ایران پیش بینی شده است که طرح دانش آموزی نجات آب و برگزاری نشست‌های اطلاع رسانی با گروههای مرجع و قشرهای مختلف موثر جامعه شامل بهره‌برداران منابع آب، نخبگان استانی، مقامات قضایی، زنان روستایی و روحانیون خراسان شمالی از این جمله است.

طرح دانش آموزی نجات آب یکی از طرح‌های زیربنایی فرهنگ‌سازی در استان خراسان شمالی است که با اجرای این طرح تاکنون بیش از ۳۵۰ هزار دانش آموز در پایه های هفتم، هشتم و نهم تحصیلی زیر پوشش آموزشهای آشنایی با منابع آب قرار گرفته اند و بر اساس آزمونهای معتبر سطح آگاهی آنها بیش از ۱۸ درصد افزایش یافته است.

براساس گزارش‌های رسمی، شرکت آب منطقه‌ای استان خراسان شمالی در اجرای طرح‌های فرهنگ سازی و اطلاع‌رسانی منابع آب در بین شرکت‌های آب منطقه ای کشور، پیشرو است.

خلاصه ای از تصاویر مهمترین طرح‌ها و پروژه‌های اجرا شده برای مدیریت منابع آب خراسان شمالی را اینجا ببینید.