سه‌شنبه, 6 آذر 1403
به گزارش شبکه خبری آب ایران به نقل از روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای آب البرز، محمد جهانشاهی، مدیرمنابع آب شهرستان کرج، با بیان اینکه علت اصلی فرونشست افت سطح آبخوان است، اظهار کرد: وقتی فضای خالی بین دانه‌ها که قبلاً از آب اشباع بوده است، تخلیه می‌شود، با توجه به وزن لایه‌های فوقانی خاک، دانه‌ها در هم فرو رفته و فرونشست اتفاق می‌افتد. این فرونشست باعث می‌شود که با فرو رفتن دانه‌ها آن مناطق دیگر به حالت آبخوان بر نگردند.
جهانشاهی افزود: براساس مطالعات انجام شده در برخی مناطق استان البرز سالانه تا 29 سانتیمتر فرونشست زمین داریم که بیشترین فرونشست مربوط به مناطق غربی استان است.
وی افزود: اگر در منطقه‌ای آب زیاد و به مدت طولانی وجود داشته، باعث نمی‌شود که پس از فرونشست آبخوان دوباره احیاء شود و به این وضعیت مرگ آبخوان گفته می‌شود. با توجه به اینکه افت سطح آبخوان باعث می‌شود که فرونشست صورت بگیرد، در مورد استان البرز اتفاقی که افتاده این است که سالانه نزدیک به ۳۳۳ میلیون مترمکعب برای شرب، ۴۹.۹ میلیون مترمکعب در صنعت و نزدیک به ۶۵۷ میلیون مترمکعب در کشاورزی مصرف می‌شود. اگر بخواهیم بر اساس درصد بیان کنیم ۳۲ درصد شرب، پنج درصد صنعت و ۶۳ درصد کشاورزی است.
مدیرمنابع آب شهرستان کرج ادامه داد: اگر دقت کنیم در سطح کشور متوسط برداشت شرب چیزی حدود ۵ تا ۶ درصد و متوسط برداشت کشاورزی بین ۹۲ تا ۹۳ درصد است و مابه التفاوت تا ۱۰۰ درصد، صنعت است. در حالی که در البرز نسبت به متوسط کشوری در بخش شرب، آب بیشتری مصرف می‌کنیم. اگر دقت کنیم از ۳۳۳ میلیون متر مکعب شرب، ۲۴۹ میلیون مترمکعب آن از طریق مصرف آب زیرزمینی است و ۸۳ میلیون متر مکعب مربوط به آب سطحی است.
به گفته وی اگر بخواهیم درصد بگوییم ۷۸ درصد از منابع آب زیرزمینی و ۲۲ درصد از منابع آب سطحی استفاده می‌کنیم.
وی گفت: این میزان برداشت از آب زیرزمینی آفت آبخوان را در استان به دنبال داشته و باعث شده سالانه نزدیک به ۷۰ سانتیمتر آفت آبخوان را در سطح استان داشته باشیم. این مقدار در هشتگرد ۶۸ سانتیمتر، در دشت قزوین ۴۱ سانتیمتر، در کرج حدود ۹۰ سانتیمتر و در اشتهارد حدود ۶۲ سانتیمتر آفت آبخوان است.
این مقام مسؤول افزود: بنابراین معادل ۶۷ میلیون مترمکعب در سال بیشتر از آبخوان استفاده می‌کنیم و ۶۸ سانتیمتر افت، معادل چیزی حدود ۶۷ میلیون مترمکعب است و این باعث شده که هیدروگراف واحد دشت‌هایمان تماما به سمت پایین حرکت کند و سطح تراز آب در حال پایین رفتن باشد.
مدیرمنابع آب شهرستان کرج گفت: براساس دستورالعمل‌های برنامه ملی کاهش خطر حوادث و سوانح که توسط سازمان مدیریت بحران کشور وفق بند ب ماده ۴ قانون مدیریت بحران کشور مصوب سال ۹۸ تهیه شده است، تکالیف و چارچوب اقدامات دستگاه‌های مختلف برای ۱۴ مورد مخاطرات اولویت دار که یکی از موارد آن فرونشست است، مشخص شده است.
وی بیان کرد: بر این اساس ۱۳ دستگاه در خصوص انجام ۳۱ اقدام اولویت‌دار مختلف در زمینه فرونشست مسئول هستند و باید در این زمینه فعالیت کنند تا پدیده فرونشست کنترل شود. در کنار این ۱۳ دستگاه تکالیف وزارت نیرو در این بخش این است که چاه‌های غیرمجاز را مسدود کرده و نسبت به نصب کنتور‌های هوشمند اقدام کرده و تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی را با روان آب‌ها انجام دهد.
جهانشاهی گفت: از سال ۹۲ که شرکت آب منطقه‌ای آب البرز از شرکت آب منطقه‌ای تهران جدا شد، نزدیک ۹۳۹ حلقه چاه غیر مجاز را مسدود کرده‌ایم که معادل ۸۲.۵۹ میلیون متر مکعب از این طریق آب ذخیره شده است.
افزود: تغذیه آبخوان‌ها و تغذیه مصنوعی دشت هشتگرد انجام شده و پروژه تغذیه مصنوعی فشم هم مطالعات مرحله اول و دوم آن انجام شده و در مرحله اجراست. همچنین تغذیه مصنوعی دشت هشتگرد به مقدار ۱۸ میلیون مترمکعب و تغذیه مصنوعی فردیس را با پنج حوزه انجام داده‌ایم که تاکنون حدود ۲۱۰ میلیون متر مکعب تغذیه کرده است.
ویدر پایان گفت: در خصوص نصب کنتور‌های هوشمند هم تاکنون نزدیک به۲۳۴۰ حلقه نصب و نزدیک به ۱۴۴۵ پرونده چاه‌های کشاورزی اصلاح و تعدیل شده است. برنامه سازگاری با کم آبی تهیه و در فاز اول قرار شده ۱۳۵.۵ میلیون مترمکعب ذخیره شود و در فاز دوم ۱۴۸.۶ که میزان کل صرفه جویی ۲۸۴ میلیون مترمکعب است. برای تمام بخش‌ها هم میزان مصرف و کاهش هم مشخص و راهکارهای این کاهش هم در جلسات بسیار مفصلی که برای سازگاری با کم آبی برگزار شده با تصمیم گیری و هدایت دستگاه‌های اجرایی ارائه شده است.
ادامه