پنجشنبه, 15 آبان 1404
اکنون ایران‌زمین وارد سی‌امین سال خشکسالی شده و اقصی نقاط کشور به خصوص مناطق شرقی با کم آبی، افت شدید منابع زیرزمینی و کاهش چشمگیر منابع سطحی مواجه شده‌اند.
طبق اعلام وزارت نیرو امسال نیز استانهای مازندران، گلستان، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان و برخی دیگر استان‌ها در شرایط خشکسالی به سر می برند و یکی از مسوولیت‌های اصلی در حوزه مدیریت منابع آب، رعایت و اجرای عدالت است که بر اساس آن نباید اجازه داد برخی افراد و بهره‌برداران، خارج از ضابطه و بی‌محابا نسبت به استخراج منابع آبی زیرزمینی اقدام کنند.
در این شرایط صیانت از منابع آبی موجود ضروری تر از هر زمان دیگری است، اما وجود انشعابات و چاه‌های غیرمجاز، مهمترین معضل و چالش پیش روی حفظ منابع آبی است.
این معضل در استان های درگیر خشکسالی از جمله خراسان رضوی حادتر است، البته رصد، شناسایی و برخورد با این انشعابات در اولویت مدیران مربوطه است اما به گفته آنها جریمه‌های قانونی از بازدارندگی لازم برخوردار نیستند.
مسدود شدن حدود ۱۷ هزار حلقه چاه غیرمجاز
هم اینک ۱۰ هزار و ۵۹ حلقه چاه کشاورزی مجاز و ۶ هزار و ۱۶۴ حلقه چاه کشاورزی غیرمجاز در استان خراسان رضوی وجود دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: حجم بارندگی در سال آبی جاری، یعنی از مهر ۱۴۰۱ تاکنون ۹۹.۲ میلی متر و در مدت مشابه سال آبی گذشته ۱۴۵.۵ میلی متر بوده است که بارش امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۲ درصد و نسبت به میانگین بلندمدت ۴۶ درصد کاهش یافته است.
علیرضا طاهری افزود: میانگین بارندگی در دوره آماری درازمدت نیز در مشهد ۲۱۱ میلی متر بوده است که در سال آبی جاری در این کلانشهر با کاهش ۶۷ درصدی بارندگی مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه امسال بالغ بر ۶۰۰ روستای استان به وسیله تانکر آبرسانی می‌شود، افزود: با توجه به شرایط خشکسالی در استان، انشعابات و چاه‌های غیرمجاز تهدیدی برای سفره‌های آبی است از این رو شناسایی و مسدود کردن آنها از اولویت های این شرکت است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی اضافه کرد: از سال ۸۷ در جریان طرح تعادل‌بخشی تصمیم گرفته شد چاه‌ها به شمارشگر هوشمند مجهز شوند تا با کالیبره کردن مصرف آب و برق از طریق اندازه گیری برق، مقدار آب برداشتی مشخص شود و تاکنون ۱۰ هزار چاه کشاورزی استان به شمارشگر هوشمند مجهز شده اند که تمام مصارف آنها در شرکت رصد می‌شود.
طاهری گفت: طرح تعادل بخشی منابع آب نیز از سال ۹۲ در دستور قرار گرفت و تا پایان سال ۱۴۰۰، تعداد ۱۴ هزار و ۹۶۲ حلقه چاه غیرمجاز مسدود شد که حجم حاصل از صرفه جویی این انسداد ۳۲۹ میلیون مترمکعب بوده است.
وی افزود: پارسال نیز هزار و ۳۷۲ حلقه چاه غیرمجاز مسدود شد که در پی این اقدام ۲۵ میلیون مترمکعب آب صرفه جویی شد و امسال هم ۲۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان بسته شد که منجر به صرفه جویی چهار میلیون مترمکعبی آب شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی تاکید کرد: در بخش انشعابات غیرمجاز نیز باغ ویلاها و ساخت و سازهای غیرمجاز بیشترین فراوانی را دارند، لذا باید از رشد قارچ‌گونه باغ ویلاهای غیرمجاز در اطراف شهرها نیز جلوگیری شود.
طاهری تاکید کرد: باید به صورت مداوم موضوع بستن چاه های غیرمجاز، کنترل برداشت از چاه های مجاز، رفع تصرف بستر رودخانه، جلوگیری از نصب پمپ و استخرهای غیرمجاز پیگیری شود.
ادامه