کام شیرین مردم «کرناوه شیرین»

فقر مراتع، کمبود آب جهت شرب دام و کمبود آب کشاورزی جهت کشت علوفه از جمله مشکلاتی می‌باشند که چنانچه در سال های اخیر راه حلی برای رفع آنها اندیشیده نشود، خطر مهاجرت دسته جمعی و حاشیه‌نشینی جمعیت فعال این روستا وجود دارد، که مشکلات اقتصادی و بزه‌کاریهای اجتماعی از عواقب حتمی مشکلات فوق الاشاره می‌باشد.
"مصطفی فرزانه" مدیر امور منابع آب شهرستان کلات در این باره می‌گوید: موقعیت جغرافیایی کلات به گونه‌ای است که این شهرستان شیب تندی به سمت کشور ترکمنستان دارد و همین شیب تند باعث تسریع تشکیل رواناب و تشدید سیل شده است. در همین راستا در زمینه مهار سیلاب و مهار آب‌های سطحی و غیرسطحی تاکنون برنامه‌ها و طرح‌های نوین زیادی انجام شده است که یکی از مهمترین طرح ها، احداث "سد زیرزمینی" بوده است. این طرح برای اولین بار در استان خراسان رضوی در شهرستان کلات و در روستای مرزی کرناوه شیرین اجرایی شد.
وی افزود: یکی از راه حلهایی که برای تامین آب (معمولا در مقیاس کوچک) مناطق خشک که دسترسی به منابع معمول نظیر چاه و رودخانه دائمی ندارند استفاده از سدهای زیرزمینی می باشد. در مقایسه با سدهای معمول که در عرض رودخانه یا نهر به منظور ذخیره ساخته می شوند و رواناب را در بالادست سد جمع آوری می کنند، سد زیرزمینی جریان آب زیرزمینی (زیرقشری) را مسدود کرده و آب را در زیر سطح ذخیره می نماید. سد زیرزمینی همچنین می‌تواند به عنوان سازه ای جهت انحراف آب زیرزمینی مورد استفاده قرار گیرد که در این منطقه سد زیرزمینی کرناوه با هدف تامین آب مناسب برای فعالیت‌های دامداری و کشاورزی و کنترل آب سطحی و زیرسطحی و اشتغالزایی جمعیت روستا برای نخستین بار در خراسان رضوی احداث شد.
وی با اشاره به این که منطقه‌ای که قرار است در آنجا سد زیرزمینی احداث شود باید دارای شرایط و ویژگی‌های خاصی بوده که از جمله این خصوصیات می‌توان به شیب نسبتاً کم سایت، نفوذپذیری بالا و نسبتاً بالا، نفوذناپذیری سنگ کف و تکیه‌گاه، عدم وجود گسل و شکستگی‌ها در سنگ کف و تکیه‌گاه‌ها، حجم مناسب مخزن، عمق مناسب آبرفت، عرض مناسب مسیل و... اشاره به و خاطرنشان کرد: با توجه به مرزی بودن منطقه و شرایط طبیعی شهرستان کلات و در راستای بهره‌برداری بهینه از منابع آبی، کنترل آب‌های زیرسطحی و جلوگیری از هدررفت این منابع آبی و همچنین با هدف توسعه و رونق صنعت کشاورزی، نتایج بررسی‌های اسنادی و میدانی در سال‌های گذشته منجر به شناسایی ۱۵ موقعیت مناسب برای احداث سد زیرزمینی در شهرستان کلات شد.
فرزانه یادآور شد: بازدید و مشاهدات میدانی (پرس‌وجو) از جمعیت روستا نشان داد که قبل از احداث سد زیرزمینی قنات کرناوه چندین سال به طور متوالی خشک و از دبی خیلی کم در حد 1 الی 2 لیتر بر ثانیه برخوردار بوده و هم اکنون بعد از اجرای سد زیرزمینی قنات کرناوه در فصول تابستان از دبی 15 لیتر بر ثانیه و در فصول زمستان و پاییز از دبی 25 الی 30 لیتر بر ثانیه برخوردار است که به علت اینکه کشاورزان در فصول سرد نیاز آبی زیادی ندارند حجم زیادی از این آب، بعد از پر کردن یک حوضچه ذخیره می‌شود، که خود این مسئله نیازمند این است که برنامه‌ریزی مناسب برای نگه‌داشت حجم رواناب در فصول سرد سال نیز اندیشیده شود تا پاسخوگی تامین آب در فصول تابستان که در مناطق روستایی حداکثر نیاز آبی را دارند، باشد.
مدیر امور منابع اب شهرستان کلات با اشاره به این که روستای کرناوه شیرین از توابع بخش مرکزی شهرستان کلات است تصریح کرد: با توجه به اینکه شغل اصلی مردم این منطقه دامداری و کشاورزی است آنقدر این مشکل آب جدی شد که بسیاری از افراد قصد ترک روستا را داشتند چون هیچ منبع درآمد دیگری نداشتند. احداث سد زیرزمینی در منطقه، امید به زندگی و رونق اقتصادی را به روستا بازگرداند، چرا که با احداث سد زیرزمینی آب‌های زیرزمینی که از دسترس ما خارج بود مهار شده و در دسترس کشاورزان و دامداران قرار گرفت.