یکشنبه, 4 آذر 1403
بعد از گذشت پنج دهه از بهره برداری سدهای گیلان و با توجه به رسوب خیز بودن حوضه آبریز سفید رود بزرگ، بخشی از مخازن سدها در اثر وقوع سیلاب انباشته از آورد رسوبی شده است . این مسأله به گونه‌ای است که حدود ۵۰ درصد از مخازن سدهای انحرافی (سنگر و تاریک ) مورد هجوم رسوبات و آورد رودخانه‌ای اعم از رس ، سیلت لای و سنگ ریزه شده که در این راستا طی سالیان گذشته همواره به صورت مقطعی اجرای عملیات رسوب زدایی با روشهایی نظیر « شاس» و استفاده از دستگاههای لایروب به صورت محدود و اجرای عملیات مکانیکی مد نظر بوده و همواره در دستور کار نگهداری و بهره برداری سدها قرار دارد که معمولاً به صورت پیوسته ، همواره حجم رسوبات وارده به سد ها بیش از میزان رسوبات تخلیه شده بوده و لذا همیشه حمل رسوبات به صورت مکانیکی و با استفاده از ماشین الات از مخازن از روش‌های پیشنهادی و علاج این معضل بوده است.
مرتضی میرزایی معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای گیلان در این خصوص اذعان نمود : با توجه به هزینه‌های حمل مصالح و خروج از مخزن سدها با استفاده از زیرساخت ریلی با حجم بالا و هزینه کم یکی از روش‌های پیشنهادی بوده که این مهم هم اکنون در اجرای برداشت رسوبات نهشته شده در مخزن سد سفیدرود در دست اقدام می باشد و در این راستا با هدف تامین مصالح پروژه های عمرانی بزرگ نظیر راه آهن رشت انزلی و با هدف کاهش برداشت از بستر رودخانه های استان حداقل برای چند سال آتی با استفاده از توان ماشین آلات اجرایی پیمانکاران اجرای پروژه راه آهن به دلیل بهره وری بالا (اصطلاحاً یک تیر و چند نشان ) در دستور کار قرار گرفته است .
وی ادامه می دهد : این عملیات بگونه ای است که با استقرار ماشین آلات در محدوده ای از مخزن که انباشت رسوبات باعث کاهش حجم مخزن و احتمال انحراف آب و آبگرفتگی اراضی حاشیه مخازن را به همراه خواهد داشت در یک دوره زمانی مشخص قبل از شروع فصل زراعی در یک اقدامی مشترک با هماهنگی مسئولین ارشد استان و دستگاههای مرتبط ( شرکت زیرساخت ، ادارات کل صمت و محیط زیست و آب منطقه ای گیلان ) اجرای عملیات به عنوان یک راهکار طلایی و مفید در دستور کار قرار گرفته تا علاوه بر احیای مخازن سدها ، اجرای عملیات راه آهن به عنوان یک طرح ملی ، جانی دوباره بگیرد .
میرزایی اضافه کرد ؛ از مجموع مجوزهای صادره در خصوص برداشت مصالح از نقاط دارای پتانسیل در سطح رودخانه ها و مخازن سدهای استان ، تاکنون برداشت مصالح به میزان 58 درصد از مخازن سدها تامین شده و نکته مهمتر اینکه از کل مجوزهای صادره به میزان ۸۲ درصد صرفا جهت تامین مصالح پروژه های عمرانی در سطح استان بوده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای گیلان تصریح کرد : در اجرای عملیاتی تخلیه رسوبات از مخزن سدها ، عملاً قدرت آبگیری سدها افزایش یافته و به لطف پروردگار و وقوع بارش های جوی، آبگیری به موقع مخزن سد سفید رود و تامین آب به هنگام و تنظیم شده برای اراضی شالیکاری و مصارف شیلات و نیاز های زیست محیطی در موعد مقرر صورت خواهد گرفت .
وی احیای مخازن سدهای گیلان با رویکرد اقتصاد مقاومتی را در شرایط کنونی گامی بلند در اعتلاء و آبادانی استان دانست و یادآورشد : این نکته حائز اهمیت است که افزایش راندمان آبی و همچنین جلوگیری از خسارت بیشتر به تاسیسات سدها و دریچه های تحتانی ناشی از تخلیه ذرات رسوبی ، حفاظت اراضی حاشیه مخزن ، تامین آب به موقع اراضی کشاورزی و مدیریت سیلاب از جمله دستاوردهای این پروژه بزرگ محسوب می شود .
ادامه