محمد علایی در برنامه زنده اشاره از صدا و سیمای خراسان رضوی گفت:

محمد علایی در برنامه زنده اشاره از صدا و سیمای خراسان رضوی گفت: تولید یک متر مکعب آب شهری حدود 1200 تومان هزینه دارد که به مبلغ 500 تومان فروخته می شود. این میزان در آب و فاضلاب روستایی خیلی بدتر است و یک متر مکعب آب حدود هزار و 600 تومان تولید شده و 300 تومان به فروش می رسد. با این اختلاف قیمت رمقی برای دیگر موارد باقی نمی گذارد.

وی با اشاره به این که بی توجهی به اقتصاد آب مدیریت آب را دشوار می کند ادامه داد: ما در حوزه مدیریت آب با چند چالش اساسی در استان مواجه هستیم. یکی آن که  76 درصد مساحت استان خشک و 24 درصد نیمه خشک  است و این واقعیت محدودیت های زیادی برای ما ایجاد می کند.

میانگن بارش 50 ساله استان 221 میلیمتر است که کمتر از یک سوم میانگین بارش جهان است.

علایی ادامه داد: میزان بارندگی ما در 50 سال گذشته ثابت نبوده، در 10 ساله اخیر 198 میلیمتر بارندگی داشته ایم و  این میزان در سال آبی گذشته 129 و نیم میلیمتر بوده است . یعنی به طور متوسط سالی 1/1 دهم میلیمتر از بارندگی ها کم شده و این در حالی است که  نیاز آبی ما به دلایل مختلف از جمله گرم شدن هوا و افزایش شدید جمعیت بیشتر نیز شده است.

وی تصریح کرد: چالش بعدی مدیریت آب، تاثیر انسان بر طبیعت است. متاسفانه ما مدل درستی برای آمایش نداریم. یعنی مشخص نیست که چه محصولی و چه صنعتی باید در استان خراسان رضوی باشد که نیاز کمتری به مصرف آب داشته باشیم.

این در حالی است که شاهد افزایش شدید جمعیت در شهر مشهد به نسبت کل استان نیز هستیم. آمارها نشان می دهد جمعیت مشهد به نسبت استان از 16 درصد در سال 35 به بیش از 50 در صد در سال 95 رسیده است.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با اشاره به کاهش برداشت آب از سد دوستی و هم زمان اضافه برداشت از منابع آب زیر زمینی افزود: ما در استان خراسان رضوی 130 درصد از منابع آب زیر زمینی برداشت می کنیم و بر اساس سند سازگاری با کم آبی این میزان در سال 1404 باید به صفر برسد. خوشبختانه سند سازگاری با خشکسالی استان با  بیش از 2 هزار صفحه کار تخصصی و دشوار برای 37 حوزه و 28 شهرستان تصویب شده است.

علایی با اشاره به این که با خشکسالی نمی شود مبارزه کرد و اساسا این موضوع در حد توان بشر نیست اما می شود با آن کنار آمد و سازگار شد به اهمیت بازچرخانی آب اشاره کرد و گفت: هم زاد آب یعنی تولید فاضلاب و اگر فاضلاب به درستی مدیریت نشود تبدیل به یک تهدید بزرگ می شود. این در حالی است که استان خراسان رضوی نسبت به شهر ها و سایر دشت ها راجع به باز چرخانی فاضلاب خیلی جلوتر است اما ما باید بتوانیم 100 درصد فاضلاب شهری را جمع آوری کرده و تصفیه کنیم.

وی با اشاره به این که مصرف سم  و کود توسط کشاورزان باعث آلودگی آبخوان های زیر زمینی  می شود اظهار داشت: در این باره لازم است کشاورزان به عنوان بهره برداران آب اقدام های مطلوب تری انجام داده و از آلودگی منابع آب جلوگیری کنند.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با بیان این که جمعیت حاشیه شهر مشهد چالش بزرگی برای تامین آب ایجاد کرده است ادامه داد: جمعیت حاشیه نشین شهر مشهد قابل توجه می باشد و ظرفیت زیستی مشهد اجازه نمی دهد که این موضوع  را مدیریت کنیم؛ ضمن اینکه سالانه 30 میلیون زائر نیز داریم.

وی با اشاره به این که تمدن چند هزار ساله ایران را تمدن کاریزی می گویند تصریح کرد: تمدن باستانی ما بر مبنای سازگاری  با کم آبی بوده است و در 2 هزار و 500  سال پیش هم خشکسالی داشته ایم.

علایی با اشاره به میانگین مصرف 7 میلیارد مترمکعبی آب در استان خراسان رضوی در سال 87 و کاهش آن به 6 میلیارد در سال جاری اضافه کرد: این اقدام بسیار مثبتی است. بر این مبنا  برنامه ریزی شده است تا در همه دشت ها و شهر ها تا سال 1405 میزان کسری مخازن را به صفر برسانیم و البته در این میان معیشت و اقتصاد کشاورزان و صنعت را نیز در نظر گرفته ایم.

وی با اشاره به اهمیت جذب اعتبارات در بودجه بندی سالانه گفت: خوشبختانه نهاد های اجرایی برای مدیریت آب و کاهش مصرف به شدت فعال  شده اند و اقدام های بسیار خوبی در حال انجام است.

علایی بیان کرد: در 3 دشت بحرانی استان 86 هزار هکتار صیفی و جالیز می کاریم؛ نیاز به فرهنگ سازی داریم تا همین کشت را با مساحت زیر کشت یک دهم و مصرف آب یک سیزدهم به تولید گلخانه ای تبدیل کنیم .

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با اشاره به این که تا زمانی که مسئله آب به مسئله هر ایرانی تبدیل نشود این معضل قابل حل نیست ادامه داد: از نمایندگان مجلس انتظار داریم که قیمت آب واقعی شود در غیر این صورت بخش خصوصی انگیزه ای برای ورود به این عرصه و تامین و انتقال آب را ندارد. سازگاری با کم آبی یعنی همانقدر که آب داریم مصرف کنیم. با درست مصرف کردن بسیاری از مشکلات ما حل می شود.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی ضمن اشاره به این که کشاورزان ما در استان افراد بسیار فهیم و آبرومندی هستنند گفت: این افراد هیچ وقت در مدیریت آب حضور نداشته اند و حالا قصد داریم تشکل های قانونی کشاورزی را فعال کنیم تا خود این افراد مدافعان پایداری و مصرف بهینه آب شوند.

وی با اشاره به این که سند سازگاری با کم آبی در کنار انتقال آب از دریای عمان و  از هزار مسجد از جمله مهم ترین ماموریت های ما در شرکت آب منطقه ای است ادامه داد: ما دغدغه بخش صنعت و کشاورزی را داریم اما شرط موفقیت برنامه ریزان در این عرصه ها این است که ما درست مصرف کنیم.