در همایش ملی «مدیریت مشارکتی آب»؛

به گزارش خبرنگار شبکه خبری آب ایران، همایش ملی «مدیریت مشارکتی آب؛ تجارب استان‌ها» با حضور شرکت‌های آب منطقه‌ای و سازمان آب و برق خوزستان امروز در شرکت مدیریت منابع آب ایران برگزار شد. 

در روز نخست این نشست دو روزه، مسئولان استقرار مدیریت مشارکتی آب شرکت‌های آب منطقه‌ای خراسان رضوی، خراسان شمالی، تهران، اصفهان، قزوین، گلستان، یزد، مازندران و سازمان آب و برق خوزستان گزارشی از تجارب خود در اجرای طرح‌های مشارکتی در حوزه آب سطحی و زیرزمینی ارائه کردند.

در ابتدای این جلسه، سارا افشین و مرجان رفیعی از دفتر راهبری و نظارت بر آب و فاضلاب شهری و روستایی ضمن تشریح کلیات دستورالمعل واگذاری وظایف تصدی‌گری و پاسخ به سوالات حاضران، بر ضرورت قانونی اجرای این رویکرد تأکید کردند. ایشان خاطرنشان کردند که وزارت نیرو موظف است در چارچوب بند ت ماده ۴۰ برنامه هفتم پیشرفت نسبت به استقرار مدیریت مشارکتی آب اقدام و وظایف تصدی‌گری خود را به تشکل‌های بهره‌برداران واگذار کند.

در ادامه این نشست، مسئولان استقرار مدیریت مشارکتی آب، گزارشی از اقدامات انجام‌شده ارائه دادند و مدیریت مشارکتی آب را به‌عنوان فرآیندی متکی بر مشارکت آگاهانه و فعال بهره‌برداران در تصمیم‌سازی، برنامه‌ریزی، اجرا، نظارت و پایش طرح‌ها معرفی کردند. در این نشست تأکید شد: بدون حضور و نقش‌آفرینی بهره‌برداران ذینفع و جوامع محلی، دستیابی به تعادل‌بخشی و بهبود وضعیت منابع آبی (سحطی و زیرزمینی) امکان‌پذیر نخواهد بود.

از محورهای مشترک اقدامات موفق شرکت‌های آب منطقه‌ای می‌توان به همکاری بهره‌برداران در انسداد چاه‌های غیرمجاز، جلوگیری از اضافه‌برداشت چاه‌های مجاز، نصب کنتورهای هوشمند با مشارکت مالی کشاورزان، تغییر الگوی کشت به محصولات کم‌مصرف و همکاری تشکل‌ها در بهره‌برداری از شبکه‌های آبیاری و زهکشی و پایش اطلاعات اشاره کرد. همچنین موضوعاتی مانند تعیین مرزهای فنی و فرهنگی، شفاف‌سازی داده‌ها، استفاده از ابزارهای تشویقی و شکل‌گیری هسته‌های مشارکت از نکات مورد اشاره سخنران‌ها بود.

با وجود این اقدامات، چالش‌های جدی نیز مطرح شد. ضعف قوانین فرادستی، ساختارهای ناکارآمد موجود، موازی‌کاری دستگاه‌ها، عدم واگذار نشدن اختیارات کافی به شرکت‌های آب منطقه‌ای، فقدان آیین‌نامه‌های اجرایی مدیریت مشارکتی، کاهش سرمایه اجتماعی، مشکلات همکاری میان پیمانکاران و میرآب‌ها و محدودیت‌های مالی تعاونی‌های تازه‌تأسیس از جمله موانع ذکرشده بود. 

همچنین فقدان دبیرخانه اجرایی مشخص، ابهام در تفکیک وظایف دستگاه‌ها و تعیین تکلیف نشدن بدهی تعاونی‌های روستایی نیز از دیگر مسائل مهم عنوان شد.

در بخش پایانی نشست، مسئولان مدیریت مشارکتی آب، برنامه‌ها و پیشنهادهای آینده خود را ارائه کردند. شناخت ظرفیت‌های فعال و غیرفعال، اولویت‌بندی کانون‌های بحرانی، تدوین برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، احصا و اجرای اقدامات اولویت‌دار، بازنگری و پایش فعالیت‌ها، تدوین شاخص‌های شفاف برای ارزیابی تعاونی‌ها، تقویت کارگروه‌های استانی، برنامه‌ریزی برای معیشت پایدار بهره‌برداران و توانمندسازی مدیریتی، فنی و اقتصادی تعاونی‌ها از طریق واگذاری فعالیت‌های خدمات کشاورزی از جمله این موارد بود.

این همایش با هدف به اشتراک‌گذاری تجربه‌ها، احصای چالش‌ها و تقویت هماهنگی میان شرکت‌های تابع بخش آب برگزار شد و نتایج آن در مسیر استقرار الگوی مدیریت مشارکتی آب در سراسر کشور مورد استفاده قرار خواهد گرفت.