سه‌شنبه, 14 آذر 1402
دبیر کارگروه سرمایه‌گذاری و تسهیل‌گری اجتماعی شرکت مدیریت منابع آب ایران:
فرهاد پاک‌نیا دبیر کارگروه سرمایه‌گذاری و تسهیل‌گری اجتماعی شرکت مدیریت منابع آب ایران در گفتگو با شبکه خبری آب ایران، محدودیت روزافزون منابع آبی، افزایش جمعیت، تغییرات اقلیمی و تهدید امنیت غذایی، تسریع احداث شبکه‌های آبیاری مدرن با راندمان بالاتر و استقرار مدیریت بهینه منابع و مصارف، آب را از اهمیتی ویژه برخوردار کرده است.
وی افزود: این مهم مستلزم احداث و اجرای هم زمان سدها و شبکه‌ها بوده که در اغلب موارد به دلیل محدودیت منابع مالی و اعتباری اتفاق نمی‌افتد.
پاک‌نیا خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، ماهیت خطی پروژه‌های انتقال آب و شبکه‌های توزیع و کثرت ذینفعان، موجب اجرای پرهزینه و زمان‌بر این پروژه‌ها شده و طولانی شدن مدت اجرا، فرسودگی تجهیزات و هدررفت سرمایه‌گذاری‌های عظیم دولتی و تشدید تنش‌های اجتماعی را در پی دارد.
وی گفت: شرکت مادر تخصصی منابع آب ایران در راستای اجرایی کردن سیاست‌های دولت مردمی، برای استقرار مدیریت بهینه و خدمت‌رسانی جهادی و سریع به مردم و تسریع اجرای شبکه‌های آبیاری، پس از ایجاد تعاونی‌های آب‌بران و هم‌اندیشی با آنها برای نخستین بار و در طرحی ابتکاری، ضمن ترغیب ذینفعان با استفاده از ظرفیت‌های قانونی، نسبت به احداث شبکه‌های آبیاری به روش BOT در قالب تشکیل قرارگاه استقرار مدیریت مشارکتی آب با رویکرد جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و عمومی در سطح استان‌ها اقدام کرد.
دبیر کارگروه سرمایه‌گذاری و تسهیل‌گری اجتماعی شرکت مدیریت منابع آب ایران بیان داشت: این در حالیست که پیش از این نیز اجرای روش‌هایی مانند اجرای مدیریت مشارکتی آب، خوداجرایی توسط کشاورزان با تأمین تجهیزات از سوی دولت، واگذاری مدیریت بهره‌برداری و نگهداری شبکه‌ها به بهره‌برداران، ایجاد تنوع در تأمین منابع مالی و اعتباری تجربه شده و موفق بود.
پاک‌نیا ادامه داد: براین اساس، برای اولین بار در کشور در تابستان ۱۴۰۲ اولین قرارگاه جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی، به ریاست معاونت اقتصادی استانداری کرمانشاه و با نقش‌آفرینی مسئولان استانی و مشارکت کشاورزان و تعاونی‌های آب‌بران و تعاونی‌های تولیدی به عنوان ذینفعان اصلی شبکه‌های پایاب تشکیل شد.
وی گفت: هدف این قرارگاه تعیین تکلیف و اتمام عملیات اجرایی شبکه‌های نیمه تمام و بلاتکلیف است که با برنامه‌ریزی و مطابق توافق حاصل شده در قبال تأمین سرمایه توسط سرمایه‌گذار خصوصی و تخصیص آب مورد نیاز پروژه توسط شرکت آب منطقه‌ای، تعاونی‌های آب‌بران نیز اراضی خود را در ازای مبلغ مورد توافق از بابت اجاره‌نامه با سرمایه‌گذار به مدت چند سال در اختیار سرمایه‌گذار قرار خواهند داد.
پاک‌نیا اظهار داشت: در این روش با اجرای تعهدات طرفین و بهره‌برداری از شبکه و برگشت اصل سرمایه و سود مورد انتظار سرمایه‌گذار در مدت چند سال، شبکه اجرا شده به طور کامل به کشاورزان منتقل خواهد شد.
وی با اشاره به مشخصات منحصر به‌فرد این طرح اذعان کرد: می‌توان به بهره‌برداری سریع، آسان و منعطف و البته کاهش هزینه‌های اجرایی تا حدود ۵۰ درصد در مقایسه با سایر روش‌های متداول اشاره کرد. با طرح ارائه شده سرمایه‌گذار در چارچوب طرح مصوب، کل اراضی، طبق توافق بهره‌برداران و سرمایه‌گذار، به واحدهای کوچکتر با تأسیسات مورد نیاز و قابلیت بهره‌برداری مجزا تقسیم می‌شود.
دبیر کارگروه سرمایه‌گذاری و تسهیل‌گری اجتماعی شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: در این مدل و روش اشتغالزایی و انتقال دانش فنی و ایجاد حس مالکیت در فرآیند و مراحل اجرایی طرح در میان کشاورزان و شدت گرفتن مهاجرت معکوس از شهرهای بزرگ به روستاها مشهود بوده و در سطح کلان ملی، موجب همگرایی، هم‌افزایی و همسویی در بین کشاورزان و دستگاه‌های دولتی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: این ابتکار عمل از سوی وزیر محترم نیرو به عنوان الگوی ملی مطرح شده و با حمایت و دستور ویژه ایشان در سطح کشور گسترس خواهد یافت.
پاک‌نیا بیان داشت: در راستای اجرای دستور وزیر نیرو برای تبادل تجربیات و گسترش این تجربه موفق، انتقال تجربه و الگوسازی بومی برای مدیران و کشاورزان سایر استان‌ها ضمن تشکیل کارگروهی در شرکت مدیریت منابع آب ایران، راه‌اندازی گارگاه‌های آموزشی و تدوین برنامه بازدید میدانی از طرح‌های در حال اجرا و دیدار با مجریان ذیربط برای تبادل تجربیات و بومی‌سازی آن در سطح استان‌ها و شرکت‌های آب منطقه‌ای در دستور کار قرار گرفته و حال اجرا است.
وی قابل ذکر است در سطح کشور بیش از صدها هزار هکتار شبکه‌های آبیاری و زهکشی در حال اجرا و یا نیمه تمام و رها شده وجود دارد که روز به روز علاوه بر تبعات و مشکلات اجتماعی و اجرایی، هزینه‌های تکمیل و تعیین تکلیف آنها به‌طور سرسام‌آوری افزایش پیدا می‌کند.
دبیر کارگروه سرمایه‌گذاری و تسهیل‌گری اجتماعی شرکت مدیریت منابع آب ایران در همین خصوص افزود: امروزه هزینه اجرای شبکه اصلی و فرعی حدوداً برای هر هکتار رقمی بالغ بر ۳۰۰ میلیون تومان بر اساس فهارس بها برآورد هزینه می‌شود. تدوام این بلاتکلیفی و تطویل دوره ساخت، تهدیدی بر تشدید تنش‌ها و تضعیف انسجام اجتماعی و تشدید مشکلات اجرایی و اجتماعی خواهد شد.
پاک‌نیا بیان داشت: با استقرار و جاری‌سازی این ابتکار نو که امری اجتناب‌ناپذیر است، بسط همدلی، همگرایی و نقش‌آفرینی مردمی صورت گرفته و ضمن شورآفرینی در تولیدات محصولات کشاورزی، با استقرار مدیریت جهادی آب در راستای عملیاتی شدن سیاست‌های دولت مردمی سیزدهم در کشور، گامی اساسی برداشته خواهد شد.
ادامه